بیع متقابل و انواع آن در حقوق تجارت بین الملل

در روزگار ما تجارت بین المللی در پرتو تحولات گوناگون در نظام های ملی و جامعه جهانی بسیار شکوفا شده است. بیع متقابل نیز به عنوان یکی از نهادهای مهم آن چهره یافته است. این پژوهش که با روش توصیفی-تحلیلی نگاشته شده درصدد است بدین پرسش پاسخ دهد که بیع متقابل و گونه های آن در حقوق تجارت بین الملل چیست؟ کشورهای نفت خیز همانند ایران برای پیشبرد منافع خود در صنعت نفت وگاز نیازمند انعقاد قراردادهای نفتی هستند. قراردادهای بیع متقابل، قراردادهای تولیدی و مشارکتی مهم ترین قراردادهای پیش گفته است. بیع متقابل قراردادی لازم و بلندمدت است که میان کشور نفت خیز میزبان و طرف دیگر منعقد و موضوع آن تجهیزات، دانش فنی و فراهم آوردن تسهیلاتی برای تولید در کشور واردکننده است. گونه های بیع متقابل عبارت از نسل های اول، دوم و سوم آن است و حقوق تجارت بین الملل در آستانه پدیداری نسل چهارم این قرارداد قرار دارد. قراردادهای بیع متقابل در صنایع نفت و گاز ایران پیامدهای سازنده ای را همانند بازپرداخت هزینه از محل درآمدهای نفت و گاز و حفظ حاکمیت دولت و شرکت ملی نفت ایران بر منابع نفتی و گازی به همراه دارد. این پژوهش دریافته است که بیع متقابل در پرتو تصویب قوانین گوناگون و نیز تکامل آن در چهره نسل های سه گالنه خود تاکنون و احتمالا رخداد نسل چهارم، یکی از مهم ترین نهادهای حقوق تجارت بین الملل و حقوق نفت و گاز ایران است.