' وحدت وجود در عرفان اسلامی'

یکی از مباحث کلیدی در عرفان اسلامی ، بحث وحدت وجود است که همواره بین پژوهشگران دینی حوزه عرفان بر سر آن بحث های فراوانی وجود داشته است.وحدت وجود یعنی هیچ دوئی و دوگانگی در عالم نیست و هر چه هست وحدت محض است. جایگاه بزرگ ابن عربی باعث شد علمای زیادی در 'وحدت وجود' دنبال روی او باشند و این جریان فکری را ادامه دهند . از این رو مسئله وحدت وجود به یکی از بزرگ ترین مسائل در فلسفه و عرفان و سایر علوم دینی و بخصوص در دین اسلام تبدیل شد و همواره در صدر مباحث فلسفی جایگاهش می درخشد. ملاصدرا از دو راه 'برهان صدیقین' و 'تحلیل علیت' به اثبات وحدت وجود پرداخته است و دو برهان برای این اثبات ارائه کرده است.تصوف نیز به وحدت شخصی وجود معتقد بوده و گفته اند که تقسیم ها به وحدت و کثرت اشتباه است زیرا هر چه هست وحدت وجود است.در قسمت وحدت وجود و توحید وجودی ، دو ساحت ایجابی و سلبی وجود دارد و توحید در مبحث اعتقادی در سه مبحث اعتقادی علم کلام،مطلق مباحث خداشناسی و اعتقاد انسان به یگانگی خداوند بکار می رود.از میان شعرا و نویسندگان هم ،افراد زیادی به وحدت وجود اشاره داشته و به آن معتقد بوده اند ؛ چه افراد مسلمان مانند شیخ محمود شبستری و مولانا و چه افراد غیر مسلمان مانند لئو تالستوی روسی که به وحدت وجود در نوشته هایش اشاره داشته است .