بررسی آموزش برمبنای نقشه مفهومی در یادگیری کودکان

هدف از این پژوهش، بررسی آموزش بر مبنای نقشه مفهومی در یادگیری کودکان بود. نقشه مفهومی می تواند به عنوان یک راهبرد یادگیری قدرتمند که هم روابط بین عناصر محتوا و هم رابطه بین دانش جدید و قدیم را بازنمایی یا ترسیم کند، در نظر گرفته شود. در این مطالعه مروری، از مقاله های چاپ شده در مجلات داخلی و خارجی موجود در پایگاه های اطلاعاتی (isi، pubmed، elsevier، proquest، google scholar، scopus، iran medex، web of science) در محدوده سال های 2011 تا 2020 استفاده شد. جستجوی مقاله ها به طور عمده و با استفاده از کلیدواژه های نقشه مفهومی، یادگیر در کودکان و معادل انگلیسی آنها (concept map، children's learning) انجام گردید. فرایند انتخاب مقالات بر اساس این راهبرد انجام شد: در انتهای جستجو، تعداد 70 مقاله به دست آمده و از بین 40 مقاله پس از غربالگری عنوان و چکیده، 25 مقاله پس از مطالعه چکیده و 15 مقاله پس از بررسی متن کامل مقالات کنار گذاشته شدند و در نهایت 10 مقاله واجد معیارهای ورود به مطالعه شناخته شد. نتایج نشان داد نقشه مفهومی افزون بر اینکه اطّلاعات پایه را منتقل می کند، ارتباط ها، ساختارها و ویژگی هایی را که قابل مشاهده نیستند نیز نمایش می دهد. بنابراین این روش، به خاطر سپردن، بازیابی و باز خوانی اطّلاعات را به صورت دراز مدت آسان تر ساخته، امکان بازیابی ایده ها و ارتباط بین آنها را ایجاد می کند. از سوی دیگر، نقشه مفهومی می تواند به عنوان ابزاری در نظر گرفته شود که مشخص کننده درک کودکان از موضوع باشد. این ابزار دانش قبلی کودکان را در زمینه مورد آموزش توضیح می دهد، یادگیری معنادار را برای بهبود پیشرفت کودکان تشویق می کند و درک او را از مفهوم، اندازه گیری می کند. این روش به بنای درس در ذهن کودک کمک کرده و شیوه ی ارتباط بین بخش های مختلف یک موضوع را با هم در قالب یک ساختار یا طرح واره برای کودکان توصیف می کند. نقشه مفهومی به کودکان کمک می کند تا مفاهیم را ذخیره، دسته بندی و حفظ کنند و دروس مختلف را با یکدیگر مرتبط سازند. این ابزار به ویژه در موضوعات پیچیده تر مفید است. آموزش بر مبنای نقشه مفهومی می تواند در یادگیری کودکان نقش به سزایی داشته باشد.