رسانه‌ها، چارچوب‌بندی ذهنی تحریم و ریسک نوسانات بازارهای منتخب (1385-1399)

وابسته شدن کشورها به مولفه‌های خارجی می‌تواند ریسک بازارهای داخلی را افزایش دهد. یکی از مولفه‌های مهم موضوع تحریم‌ها است. اثر روانی تحریم ابزاری برای افزایش حداکثر کارایی تحریم‌ها برای تاثیرگذاری بر تصمیم‌گیری جامعه است. یکی از ابزارهای عملیات روانی، رسانه‌ها هستند. این پژوهش با استفاده از داده‌های سری‌های زمانی با 180 نمونه ماهانه از سال 1385 تا 1399 با فیلتر هدریک - پرسکات به بررسی چگونگی اثرگذاری روانی تحریم‌ها با ابزارهای رسانه‌ای بر ریسک بازار پرداخته است. نتایج نشان داد رسانه‌ها برای پیش برد اهداف خود با انتخاب، برجسته‌سازی و تکرار تحریم و همچنین ایجاد چارچوب‌های ذهنی اقتصادی توانستند بر ریسک بازارهای داخلی اثر بگذارند. از طرفی ایجاد چارچوب‌بندی ذهنی مشکلات اقتصادی را برجسته و با ایجاد انحراف ذهنی در مخاطبان بار منفی و ناامیدی گسترده‌ای ایجاد کرده‌ است. تعداد اخبار با موضوع تحریم از سال 1385 تا 1399 رشد 520 درصدی در رسانه‌های منتخب داشته است. افزایش تکرار کلمه تحریم به تغیر انتخاب و اولویت اقتصادی و بروز رفتارهای هیجانی در خرید کالاهای ضروری و سرمایه‌گذاری شد که این منجر به افزایش ریسک‌پذیری افراد جامعه و درنتیجه بروز شوک‌ها در بازار می شود. تعداد و شدت ریسک نوسانات بازار ارز و بورس دردوره اعلام خروج از برجام نسبت به دوره تحریم‌های شورای امنیت سازمان ملل و دوره تحریمی ابتدا دهه نود، افزایش شدیدی داشته ولی شدت ریسک بازار مسکن کاهش داشته است. از طرفی درصورت اعمال تحریم ریسک بازار افزایش و لغو تحریم‌ها ریسک بازار را کاهش می دهد که به معنی شرطی شدن اقتصادکشور به تحریم‌ها است.