استقلال سیاسی جامعه اسلامی در قرآن کریم

حاکمیت، قدرت مطلق و عمومیت‌یافته ای است که همراه با عناصری چون سرزمین، حکومت، ملت، مفهوم یا پدیده دولت را می‌سازند. استقلال و آزادی نیز متغیرهای مشتق از حاکمیت می‌باشند. مفهوم استقلال در روابط خارجی یک دولت با دولت دیگر به کار می‌رود که یک دولت می‌تواند در سیاست خارجی از منافع، اهداف و امنیت ملی خود دفاع نماید. استقلال جنبه‌های مختلف و متعددی دارد و صرفاً به استقلال سیاسی محدود نمی شود زیرا اقدامات سایر کشورها در حوزه‌های فکری و فرهنگی و اقتصادی و نظامی می تواند بر استقلال سیاسی یک دولت تاثیرگذار باشد و آن را محدود سازد. از این رو در مقابل فرد و دولت می‌کوشد در همه زمینه‌ها به استقلال ولو نسبی آن دست یابد. آیات بسیاری مسلمانان را به عنوان یک امت از وابستگی به دیگری (امت و ملت های دیگر) باز داشته است. بنابراین آن چه از استقلال سیاسی دولت اسلامی گفته می‌شود بر پایه مرزهای اعتقادی است دولت اسلامی شامل هر جایی است که امت در آن به سر می برند و دارای حاکمیت و اقتدار سیاسی هستند. بنابراین میان امت و دولت عموم و خصوص مطلق است به این معنا، ممکن است که امت در جایی حضور داشته باشد که دولت اسلامی حضور ندارد؛ ولی هر جایی که دولت اسلامی حضور دارد امت اسلام وجود دارد و صاحب اقتدار و حاکمیت است. آیاتی که امت و دولت را به استقلال و گریز از وابستگی می‌خواند، آیاتی هستند که درباره ویژگی‌های امت نمونه بیان شده است به این معنا که قرآن به صراحت سخن از استقلال سیاسی به میان نیاورده است ولی آیات بسیاری به ویژگی‌هایی برای امت شاهد و نمونه اشاره می‌کند که بیانگر معنا و مفهوم استقلال سیاسی به معنا و مفهومی است که اکنون در علوم سیاسی از آن سخن به میان می‌آید.