مطالعه فقهی معاملات ثانویه در بورس

دارایی‌هایی که ابتدا در بازار اولیه مورد معامله قرارگرفته است (مرحله پذیره‌نویسی)، برای معامله‌های بعدی و مجدد، نیاز به بازار ثانویه دارد. مثلاً اگر فردی که سهام شرکتی را در مرحله پذیره‌نویسی خریداری کرده و حال قصد فروش این سهم به سایر سرمایه‌گذاران بازار را دارد، باید به بازار ثانویه مراجعه کرده و اقدام به فروش سهم خود کند. پس می‌توان گفت که تمام معاملات سهام در بازار بورس، جزء معاملات بازار ثانویه هستند و در این بازار، اوراق بهادار میان سرمایه‌گذاران معامله می‌شود و شرکت در آن نقشی ندارد. بر این اساس هدف این پژوهش بررسی مطالعه فقهی معاملات ثانویه در بورس است. روش مطالعه توصیفی تحلیلی بوده و اطلاعات موردنیاز از طریق جستجوهای اینترنتی و مطالعات اسنادی جمع‌آوری‌شده است. نتایج پژوهش نشان می‌دهد که وجود این بازار بسیار ضروری است؛ زیرا که قابلیت نقد شوندگی و معامله مستمر اوراق را پدید می‌آورد و شرکت‌های بورسی ترسی از سررسید قرارداد ندارند که فرضاً سرمایه‌گذار در سرسید کل پولش را تقاضا کرده و به شرکت فشار وارد کند و به موهبت وجود بازار ثانویه، می‌تواند به‌طور نامحدود با پول سرمایه‌گذاران فعالیت کند و حتی افزایش سرمایه و جذب سرمایه جدید انجام دهد. به‌عبارت‌دیگر، بازار بورس اوراق بهادار به‌عنوان یک‌نهاد اقتصادی مهم، نقش زیادی در تجمیع سرمایه‌های متفرق و اندک ایفا می‌نماید و نیز امکان سرمایه‌گذاری در طرح‌های بزرگ را فراهم می‌آورد. علاوه بر آن شفافیت و سرعت دادوستد اوراق بهادار از ویژگی‌های بازار بورس است. فقهای اسلام (اعم از شیعه و سنی) در خصوص معاملات مبتنی بر بورس نظرات مختلفی دارند.