تاثیر ژئومورفولوژی رودخانه ها بر زیستگاه و حیات آبزیان

عوامل بی‌شماری بر تنوع، باروری و ترکیب گونه‌ای جوامع ماهیان و سایر آبزیان رودخانه ای تاثیر می‌گذارند. این عوامل به ویژگی های بیولوژیکی، شیمیایی، جغرافیایی و فیزیکی یک رودخانه و حوضه آن مربوط می شود. با این حال، اثرات شرایط ژئومورفیک کمتر مورد توجه قرار گرفته است. شرایط ژئومورفیک یک رودخانه، نتیجه ترکیب بسیاری از فرآیندهای طبیعی منفرد است که همه آن ها می توانند تحت تاثیر فعالیت های انسانی نیز قرار گیرند. ژئومورفولوژی (شامل توپولوژی شبکه رودخانه، توپوگرافی دشت سیلابی و الگوی کانال) عمدتاً با تاثیر بر بستر رودخانه، الگوهای کانال و میزان و بزرگی اتصالات در داخل آب های جاری و بین آب های سطحی و آب های زیرسطحی، تاثیر عمیقی بر پویایی اکوسیستم آبزیان رودخانه ای دارد. این الگوهای اتصال، اختلاط و ترکیب آب را از منابع مختلف که هر کدام ویژگی‌های متمایز خود را از نظر کدورت، دما و ترکیب اجزای محلول دارند، کنترل می کند. هر یک از این ویژگی ها می تواند بر فرآیندهای زیستی و اکولوژیکی آب در بستر رودخانه یا یک دشت سیلابی تاثیر بگذارد. اگر شرایط ژئومورفیک (مانند توپوگرافی بستر، شیب، اندازه ذرات رسوب، دشت سیلابی، همگرایی و واگرایی کانال) بر ترکیب جوامع آبزیان (حداقل تا حدی) حاکم باشد و بتوان ارتباط شرایط کلی ژئومورفیک را با ویژگی‌های جامعه ماهیان پیدا کرد، آنگاه این اقدامات ممکن است در درک آسیب و حساسیت زیستگاه ها و در توسعه رویکردهای حفاظتی مفید باشد. بنابراین، یک رویکرد ترکیبی که تاثیر ژئومورفولوژی رودخانه‌ای را بر زیستگاه و حیات آبزیان بررسی نماید، به درک بهتر اکوسیستم و حیات آبزیان رودخانه‌ای کمک می‌کند.