بررسی تناسب اراضی برای روش های مختلف آبیاری با استفاده از سیستم ارزیابی پارامتریک (مطالعه موردی: دشت شهید رجایی استان خوزستان)

رشد روز افزون جمعیت و محدودیت منابع آب و خاک لزوم توجه به عوامل تاثیرگذار بر تولیدات غذایی از جمله تناسب روش آبیاری با اراضی را بیش از پیش نموده است. این تحقیق با هدف مقایسه روش های مختلف آبیاری بر اساس سیستم ارزیابی پارامتریک در زمینی به مساحت 2250 هکتار در دشت شهید رجایی واقع در استان خوزستان در جنوب غربی ایران صورت گرفته است. خصوصیات خاک منطقه مورد مطالعه شامل بافت، عمق، شوری، محتوای کربنات کلسیم، شرایط زهکشی و شیب خاک از مطالعه خاکشناسی مربوط به سازمان آب و برق استان خوزستان به دست آمد. پس از تجزیه و تحلیل و ارزیابی ویژگی‌های خاک، نقشه‌های تناسب برای روش‌های آبیاری سطحی، قطره‌ای و بارانی، با استفاده از تکنیک‌های سنجش از دور (rs) و سیستم اطلاعات جغرافیایی (gis) تهیه شد. نتایج نشان داد که با اعمال آبیاری بارانی به جای آبیاری قطره ای و سطحی، سطح حاصل خیزی 2240 هکتار، معادل 99 درصد از اراضی دشت شهید رجایی بهبود می-یابد. هم چنین با استفاده از روش آبیاری قطره ای به جای آبیاری بارانی و سطحی، تناسب اراضی 8 هکتار، معادل 5/0 درصد از اراضی این دشت ارتقا خواهد یافت. بررسی ها مشخص کرد که عوامل اصلی محدود کننده در استفاده از روش های آبیاری سطحی و بارانی شوری، قلیاییت و زهکشی و مهم ترین عوامل محدود کننده در استفاده از آبیاری قطره ای نیز شوری، قلیاییت، زهکشی و محتوای کربنات کلسیم خاک بود. در نهایت می توان گفت آبیاری بارانی برای بهبود بهره‌وری زمین، موثرتر و کارآمدتر از روش‌های آبیاری سطحی و قطره‌ای بودند.