تخمین اجزاء ردپای آب مجازی محصول برنج در شهرستان مرودشت استان فارس

استان فارس از جمله قطب های مهم کشاورزی است و در سال های اخیر به شدت تحت تاثیر کاهش کمیت و کیفیت آب کشاورزی قرار گرفته است. باتوجه به اهمیت برنج در مجموعه محصولات زراعی استان فارس و باعنایت به مشکلات که در مسیر تولید و صادرات این محصول وجود دارد، این تحقیق با هدف بررسی ردپای آب و تجارت آب مجازی این محصول پرداخته است. نتایج نشان داد در طول دوره ی آماری 1386 تا 1396 میزان ردپای آب محصول برنج روند افزایشی داشته است. همچنین سهم هریک از اجزای ردپا نیز به شدت افزایش یافته است. بررسی تجارت آب مجازی نشان داد بیش ترین صادرات آب مجازی در سال 1386 (484 میلیون مترمکعب) و کم ترین میزان صادرات آب مجازی مربوط به سال 1389 (205 میلیون مترمکعب) است؛ همچنین روند تغییرات ردپای اقتصادی آب برنج در طول دوره ی آماری مورد مطالعه به شدت افزایشی بوده است، که این نشان دهنده ی کاهش ارزش آب در طول دوره ی آماری مورد مطالعه است. براساس نتایج، محدوده تغییر کارایی مصرف آب برنج در شهرستان مرودشت بین 41/0 تا 48/0 کیلوگرم بر مترمکعب است. بیش ترین کارایی مصرف آب مربوط به سال 1391 و کم ترین کارایی مربوط به سال 1397 است. کارایی مصرف آب با میزان ردپای آب نسبت عکس دارد، و افزایش مقدار ردپای آب، سبب کاهش کارایی مصرف آب می شود. پیشنهاد می شود ردپای آب و ارزش اقتصادی آب و ارزش زمین در سایر محصولات زراعی و باغی استان نیز برآورد شود و الگوی کشت براساس شاخص‌های جدید تعیین شود.