تعیین میزان واقعی آب مصرفی، درصد تامین نیاز آبی و تنش در باغات دشت تبریز

تعیین دقیق آب مصرفی از گام های مهم در تخصیص بهینه منابع آب برای بخش کشاورزی است. در بسیاری از مناطق خشک و نیمه خشک ، به دلیل محدودیت آب و وسیع بودن اراضی کشاورزان با حقآبه موجود خود، علیرغم افت عملکرد، سعی می کنند اراضی بیشتری را آبیاری نمایند. به دلیل سنتی بودن سیستم آبیاری و محدودیت آب در بسیاری از مناطق، آب کمتر از نیاز واقعی گیاه به مزارع داده میشود. در چنین شرایطی برآورد آب مصرفی با روش هایی نظیر استفاده از روش پیشنهادی فائو بر مبنای معادله فائو پنمن مانتیث و استفاده از راندمان های محاسباتی یا تخمینی باعث برآورد نادرست از میزان آب مصرفی در بخش کشاورزی می گردد. چنین مشکلی در اراضی شرق حوضه دریاچه ارومیه به دلیل محدودیت منابع اب در دسترس بیشتر مشهود است. در این مطالعه سطح زیر کشت باغات و مقادیر تبخیر - تعرق واقعی با استفاده از تصاویر ماهواره ای برای یکسال مبنا استخراج گردید. همچنین مقادیر تبخیر-تعرق استاندارد و راندمان در سطح حوضه بروش فائو برای دوره آماری سی ساله محاسبه شد. مقادیر آب مصرفی و روند تغییرات بلند مدت آن و میزان درصد تامین آب آبیاری و میزان کم آبیاری و تنش در باغات منطقه مورد مطالعه، مشخص شد. نتایج نشان داد که میانگین بلند مدت آب آبیاری فصلی مورد نیاز در شرایط آبیاری کامل برابر 21/2158 میلیمتر و میزان آب آبیاری واقعی برابر 12/820 میلیمتر در طول دوره رشد باغات می باشد. بر اساس مقادیر حاصله در شرایط آبیاری کامل و آنچه در واقعیت اتفاق می افتد نتیجه می گیریم که میزان تامین آب آبیاری در باغات دشت تبریز برابر 38 درصد می‌باشد. همانطوری که ملاحظه می‌شود در این دشت به دلیل محدودیت آب امکان آبیاری کامل وجود ندارد و مقدار تامین آب مورد نیاز به 50 درصد هم نمی‌رسد این بدان معنی است که عملکرد حداکثر هم حاصل نخواهد گردید و منطقه با تولید کمتری مواجه خواهد بود.