بررسی تنوع ژنتیکی لاین‌های بین‌المللی گلرنگ تحت شرایط دیم منطقه معتدل سرد (کرمانشاه)

به‌منظور بررسی صفات زراعی و کاربرد آن‌ها در برنامه‌های به‌نژادی گلرنگ، آزمایشی در پاییز سال زراعی 99-1398 در معاونت موسسه تحقیقات کشاورزی دیم- سرارود کرمانشاه اجرا گردید. تعداد 251 ژنوتیپ گلرنگ به همراه ارقام فرامان و سینا در یک طرح مشاهده‌ای بدون تکرار هر یک در دو ردیف به‌فاصله 30 سانتی‌متر و طول 2 متر کشت شدند. نتایج حاکی از تنوع ژنتیکی قابل‌ملاحظه‌ای در ژرم‌پلاسم مورد مطالعه بود. میانگین عملکرد دانه، وزن هزار دانه، محتوای روغن دانه، عملکرد روغن، طول دوره گلدهی، طول دوره رسیدن فیزیولوژیک، ارتفاع بوته، قطر غوزه و تعداد شاخه فرعی در بوته به‌ترتیب 879 کیلوگرم در هکتار، 33 گرم، 4/30 درصد، 1/268 کیلوگرم در هکتار، 170 روز، 200 روز، 5/75 سانتی‌متر، 2/13 میلی‌متر و 2/4 عدد به دست آمدند. دامنه تغییرات صفات مذکور به‌ترتیب 2880 کیلوگرم در هکتار، 8/29 گرم، 3/13 درصد، 3/914 کیلوگرم در هکتار، 17 روز، 17 روز، 107 سانتی‌متر، 23 میلی‌متر و 10 عدد بود. ژنوتیپ‌های pi198009، pi197831، pi271139 و pi305205 بیشترین عملکرد دانه را تولید کردند (به‌ترتیب 2427، 2483 و 2965 کیلوگرم در هکتار). بیشترین وزن صد دانه متعلق به ژنوتیپ‌های pi307058، pi283749، pi307059 و pi248793 بود (به‌ترتیب 44، 45، 7/46 و 4/49 گرم). محتوای روغن در دانه‌های ژنوتیپ‌های pi306971، pi306954، pi205604، pi306853 و pi343780 بالای 35 درصد و بیشتر از سایر ژنوتیپ‌ها بود. طول دوره کاشت تا رسیدن فیزیولوژیک ژنوتیپ‌های pi198009، pi250601 و pi283750 194 روز و کوتاه‌تر از ژنوتیپ‌های دیگر بود، بنابراین به عنوان زودرس‌ترین ژنوتیپ‌ها شناخته شدند. 34 ژنوتیپ‌های گزینش شده (عمدتا بر اساس عملکرد دانه و روغن) به آزمایش‌های تکرار دار سال بعد منتقل گردیدند