اثرات استفاده از پساب بر کیفیت خاک و محصولات زراعی (مطالعه موردی: اراضی مجاور خط انتقال پساب شهر اراک به کویر میقان)

امروزه به‌دلیل محدودیت دسترسی به آب مناسب آبیاری، استفاده از پساب شهری برای آبیاری مزارع کشاورزی گسترش یافته است. این مطالعه در اراضی کشاورزی مجاور خط انتقال پساب شهر اراک به کویر میقان که به مدت 3 سال از پساب تصفیه‌خانه فاضلاب استفاده می‌شد انجام گرفت. در مرحله اول، علاوه بر نمونه‌برداری از آب چاه مزرعه کشاورزی، تعداد 6 نمونه پساب و 22 نمونه خاک تحت آبیاری با پساب برداشت گردید. در مرحله دوم، از دو گیاه جو و یونجه تحت آبیاری با پساب نمونه‌برداری شد. نتایج تجزیه پساب نشان داد مقادیر بی‌کربنات، کلر و سدیم، بیش از مقادیر توصیه شده می‌باشد. میانگین ec پساب کاهش چشم‌گیر و میانگین ph پساب، کاهش اندکی را نسبت به آب زیرزمینی نشان داد. ولی مقادیر پتاسیم و بور در پساب افزایش داشت. نتایج تجزیه خاک نیز نشان داد در 50 درصد نمونه‌های خاک آبیاری شده با پساب، میزان کربن آلی بیش از 06/1 درصد بود. همچنین در 50 درصد نمونه‌های خاک، میزان پتاسیم و فسفر به ترتیب 256 و 5/23 میلی‌گرم در کیلوگرم به‌دست آمد. میانگین مقادیر عناصر روی، مس، آهن و منگنز نیز 41/1، 10/1، 68/4 و 18/7 میلی‌گرم در کیلوگرم حاصل شد. میانگین میزان ph و ec نیز به ترتیب مقادیر 1/8 و 17/1 دسی‌زیمنس بر متر به‌دست آمد. در نمونه‌های تجزیه‌شده گیاهی، جذب زیادی و یا سمیت عناصر مشاهده نشد. این مطالعه نشان داد با استفاده از پساب شهری، مقادیر مناسبی عناصر غذایی نظیر نیتروژن، فسفر و پتاسیم و همچنین عناصر ریزمغذی می‌تواند در اختیار گیاه قرار گیرد.