کاربرد توموگرافی الکتریکی در بررسی زمین‌لغزش، مطالعه موردی: آزادراه تهران-شمال

زمین‌لغزش به حرکت توده‌ای از مواد شامل سنگ، خاک و یا واریزه بر روی شیب‌ دامنه‌ها براثر عوامل طبیعی و مصنوعی گفته می‌شود. به‌منظور تعیین سطح لغزش واقع در کیلومتر 28 قطعه یک آزادراه تهران-شمال از روش ژئوفیزیکی توموگرافی مقاومت ویژه الکتریکی دوبعدی استفاده شده است. با استفاده از این روش می‌توان توزیع مقاومت ویژه در محیط زیرسطحی را با دقت در امتداد قائم و افقی خط پیمایش بررسی کرد. عملیات برداشت داده‌های مقاومت الکتریکی در یک شبکه تقریباً منظم به روش شلومبرژه بر روی 8 پروفیل موازی با راستای شرق- غرب و عمود بر محور لغزش انجام شده است. بر اساس مدل‌سازی وارون صورت گرفته بر روی داده‌های حاصل از برداشت ژئوفیزیکی، لایه سطحی متشکل از آبرفت‌های درشت‌دانه، توف و سیلت باضخامت تقریبی 10 متر بر روی لایه شیلی با مقاومت ویژه پایین‌تر از 150 اهم‌متر قرار گرفته است. همچنین، سنگ‌بستر منطقه شامل ماسه‌سنگ و مارن هوازده با مقاومت ویژه الکتریکی بیش از 150 اهم‌متر است که با نتایج حاصل از حفاری در منطقه نیز تائید شده است. درنهایت، روش توموگرافی مقاومت الکتریکی به‌عنوان روشی ارزان و غیرمخرب برای مطالعه زمین‌لغزش‌ها توصیه می‌شود.

electrical tomography application in landslide investigation,case study: tehran-north freeway

landslide is the movement of a mass of material, including rock, soil, or debris, on the slope of the hillsides due to natural and artificial factors. the geophysical method of two-dimensional electrical resistivity tomography has been used to determine the slip surface located at 28 km of section 1 of the tehran-north freeway. utilizing this method, the distribution of resistivity in the subsurface can be accurately investigated along with the vertical and horizontal directions of the survey line. collecting electrical resistivity data in an almost regular network by the schlumberger method has been performed on eight profiles parallel to the east-west direction and perpendicular to the slip axis. based on inverted modeling of geophysical data, a surface layer consisting of coarse-grained alluvium, tuff, and silt with a thickness of approximately 10 m is located on the shale layer with a resistivity of fewer than 150 ohms. also, the area s bedrock includes sandstone and weathered marl with an electrical resistivity of more than 150 ohms, which has been confirmed by the results of drilling in the area. finally, electrical resistivity tomography is recommended as a cheap and non-destructive method for studying landslides.