بررسی پارامترهای اقتصادی موثر در انتخاب روش های استخراج زیرزمینی با نظریه اعداد z

نظریه اعداد z اولین بار توسط لطفی­زاده در سال 2011 مطرح شد. این نظریه به توصیف عدم قطعیت اطلاعات در دنیای واقعی می­پردازد. هر عدد z به­وسیله یک جفت عدد فازی نمایش داده می­شود؛ به‌طوری‌که عامل اول عدد z بیانگر میزان اهمیت فازی هر پارامتر و عامل دوم آن، میزان اعتبار پیش­بینی عامل اول است. به دلیل ماهیت معدنکاری و وجود عدم قطعیت در پارامتر­های اقتصادی تاثیرگذار در انتخاب روش­های استخراج زیرزمینی، می­توان از این نظریه در تعیین میزان اهمیت فاکتورها برای شناسایی موثرترین آن‌ها بهره جست. مزیت این روش نسبت به روش­های فازی مرسوم، در نظر گرفتن عدم قطعیت در نظر خبرگان و تخصیص اعتبار به نظر آن­ها برای برآورد پارامترهای فازی است. در این مطالعه نتایج حاصل از محاسبات باهدف رده­بندی فاکتورهای اقتصادی موثر در انتخاب روش­های استخراج زیرزمینی با کمک اعداد z، نشان داد که پارامترهای میزان درآمد، هزینه­های سرمایه­ای، تولید و بهره­وری و قابلیت استخراج ماده معدنی به ترتیب از بیشترین اهمیت در بین سایر پارامترها برخوردار هستند.

review of economic parameters in underground mining method selection using z-numbers theory

zadeh first proposed the theory of z-numbers in 2011. this theory describes the uncertainty of information in the real world. a pair of fuzzy numbers represent each z-number. the first component indicates the fuzzy importance of each parameter, and the second component is the reliability of the prediction of the first component. due to the nature of mining and the uncertainty in the economic parameters affecting the selection of underground mining methods, this theory can determine the importance of factors for identifying the most effective ones. the advantage of this method over conventional fuzzy methods is considering the uncertainty in the opinion of experts and allocating credibility in their opinion to estimate fuzzy parameters. in this study, the calculations to rank the economic factors affecting the selection of underground mining methods using the z-numbers approach showed that income per ton of ore, capital costs, productivity, and extractability is the essential critical parameters.