امکان سنجی استفاده از رمزارزها به منظور تسهیل فرایندهای پرداخت در شرایط تحریمی

در سال های اخیر بازار رمزارزها رشد قابل ملاحظه ای یافته و بسیاری از ایرانیان تمایل به سرمایه گذاری در دارایی های رمزارزی داشته اند. از طرفی جهت گیری اقتصاد بین الملل در ایجاد نظام های پرداخت مبتنی بر رمزارز سبب ایجاد چالش-هایی در سیاست گذاری و تنظیم گری نهادهای ناظر بر نظام مالی کشور شده است. باتوجه به اینکه؛ در دهه گذشته کشور ایران با شرایط تحریمی مواجه بوده که منجر به افزایش هزینه ها در زمینه انتقال منابع و انجام پرداخت های بین‏المللی شده و یا در برخی موارد، آن را غیرممکن نموده‏ است. در این پژوهش ضمن بررسی جایگاه رمزارزها در اقتصاد بین الملل به بررسی نحوه مواجه بانک مرکزی با دو پدیده نقش رمزارزها در حوزه پرداخت های خرد (ایجاد رمزارز بانک مرکزی) و نقش رمزارزها در حوزه پرداخت های تجاری (استفاده از ظرفیت رمزارزها در پرداخت های تجاری در شرایط تحریمی) پرداخته خواهد شد. بانک مرکزی می تواند با ایجاد، معرفی و توسعه رمزارز ملی ضمن ایجاد تجربه کاربری برای آن دسته از ایرانیانی که به استفاده از رمزارزها در نظام پرداخت های خرد تمایل دارند و امکان انتقال منابع خرد در شرایط عدم دسترسی به سیستم های پرداخت بین المللی از قبیل مستر و ویزا، از سلطه رمزارزهای جهان روا و تضعیف حکمرانی ریال جلوگیری کند. ایجاد سازوکاری برای استفاده از ظرفیت رمزارزها به منظور انجام پرداخت های کلان در حوزه مبادلات تجاری دیگر کارویژه قابل ذکر برای نهاد ناظر است. در سال های گذشته و علی رغم ارائه طرح هایی مبنی بر ایجاد بازار مبادلات رمزارزها ذیل بورس های اوراق بهادار، بانک مرکزی تمایلی به واگذاری این امر به نهادهایی خارج از حیطه نظارتی خود نداشته است. حال و با تشکیل بازار متشکل ارز ایران که به نوعی بازوی اجرایی فعالیت های پولی و ارزی نهاد بانک مرکزی است، سامان دهی معاملات رمزارزها ذیل این شرکت می تواند ضمن پاسخگویی به نیاز فعالان تجاری و ایجاد بستری برای معاملات شفاف رمزارزها، سبب افزایش قدرت نظارتی بانک مرکزی بر این ابزارهای نوین نیز گردد. در این بازار استخراج کنندگان رمزارزها و صادرکنندگان طرف عرضه بازار رمزارزها را شکل می دهند و واردکنندگان و سرمایه-گذاران، خریداران رمزارز خواهند بود. ایجاد این بازار می تواند دارایی های رمزانگاری شده را که برای استخراج آن ها منابع ملی موردمصرف قرار گرفته اند؛ در خدمت واردات کالاها و خدمات موردنیاز کشور در شرایط تحریمی قرار دهد.