نقد و خوانش زمینه و اصالت در معماری بر اساس توسعه پارادایمی نظریه بینامتنیت

ﻣﻌﻤﺎری ﻣﻌﺎﺻﺮ اﻳﺮان در ﺑﺴﺘﺮی ﺷﻜﻞ ﮔﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ ﻛﻪ از ﺟﺮﻳﺎنﻫﺎی ﻣﺪرﻧﻴﺘﻪ، ﺻﻨﻌﺘﻲ ﺷﺪن و ﺟﻬﺎﻧﻲﺷﺪن ﺑﻪﻃﻮر ﻣﺪاوم ﺗﺎﺛﻴﺮ ﭘﺬﻳﺮﻓﺘﻪ اﺳﺖ. ﻓﻨﺎوری ﺷﻴﻮه زﻧﺪﮔﻲ ﻣﺮدم و ﻣﺘﻌﺎﻗﺐ آن ﻛﺎﻟﺒﺪ و ﻣﺤﻴﻂ زﻳﺴﺖ را ﺗﻐﻴﻴﺮ داده اﺳﺖ. ﻣﻲﺗﻮان ﻋﻨﻮان ﻧﻤﻮد ﮔﺬار ﺑﻪ ﻣﺪرﻧﻴﺘﻪ در ﺟﺎﻣﻌﻪ اﻳﺮان از ﺣﺪود ﻳﻚ ﻗﺮن ﭘﻴﺶ آﻏﺎز ﺷﺪه اﺳﺖ و ﻫﻢ اﻛﻨﻮن ﻧﻴﺰ در ﺟﺮﻳﺎن اﺳﺖ، زﻳﺮاﻛﻪ ﺟﺎﻣﻌﻪ ﻫﻴﭻﮔﺎه زﻳﺮﺳﺎﺧﺖﻫﺎی ﻣﺪرﻧﻴﺘﻪ را ﺑﻪﺻﻮرت ﻛﺎﻣﻞ در اﺧﺘﻴﺎر ﻧﺪاﺷﺘﻪ و از ﻧﻈﺮ ﻓﻨﻲ ﻧﻴﺰ ﻫﻤﻮاره ﻛﻤﺒﻮدﻫﺎی ﻓﺮاواﻧﻲ وﺟﻮد داﺷﺘﻪ اﺳﺖ که از ان جمله ضعف در ساختارهای زمینه گرایی و اصالت مندی مشهود است. ﻣﻌﻤﺎری ﻧﻴﺰ ﺑﺎ ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻧﻘﺼﺎن های ﻣﻮﺟﻮد در ﺷﻴﻮهﻫﺎی ﺳﺎﺧﺖ ﮔﺎه ﺑﻪ ﺗﻘﻠﻴﺪ ﻇﺎﻫﺮی از ﻣﻌﻤﺎری ﻣﺪرن و بی اصالت و زمینه طبیعی خویش ﺗﻘﻠﻴﻞ ﻳﺎﻓﺘﻪ است. روش تحقیق این پژوهش توصیفی تحلیلی و استدلال منطقی است که از ابزار گردآوری داده شامل مطالعات کتابخانه ای واسنادی بهره برده است. همچنین یافته‌های این پژوهش حاکی از آن است که به‌ کارگیری خوانش بینامتنی از خوانش سطحی آثار معماری جلوگیری کرده و می‌تواند منجر به درک لایه‌های پنهان معنا شود و در خوانش اثر پارادایم‌های گسترده‌تری را درگیر نماید. ابعاد گوناگون معنایی در آثار معماری، در روابط بینامتنی به‌وسیله تعدد لایه‌های مختلف در درون خویش در دو محور عمودی (درزمانی) نظامِ نشانگی درون آن و محور افقی (هم‌زمانی) نظام رمزگانی‌ آن، حاصل می‌شود. به عبارت دیگر در خوانش مبتنی بر نظریه بینامتنیت، زمینه را باید بستری فعال و غیرمنفعل دانست که محمل پیدایش اصالت آثار معماری و شهرسازی قرار می گیرد. این بستر به لحاظ وجود عوامل و مولفه های طبیعی و مصنوعی که در آن وجود دارد، هیچ گاه حالت انفعالی و تاثیرپذیری صرف نداشته و همواره بر نقش و اثری که بر آن می نشیند، تاثیرگذار خواهد بود که تحولی در ظهور پارادایمیکال «متن در برابر اصالت و زمینه» است.