مطالعه و بررسی رویکرد آینده پژوهی در توسعه پایدار شهری قرن20

در مقاله حاضر به بررسی شهر از دیدگاه رویکرد آینده پژوهی پرداخته ایم به همین منوال؛ شهر را می توان پیچیده ترین ساخته بشر دانست که طی تاریخ، مراحل مختلف رشد خود را طی کرده است. شهرهای معاصر که بیشتر جمعیت کره زمین را در خود جای داده اند، تحت تاثیر متغیرهای گوناگون، مراحل رشد خود راطی کرده و در فرآیند گذر زمان، تغییرات زیادی را تجربه کرده اند که شدت تغییرات در اواخر قرن بیستم و اوایل قرن بیست و یکم به حدی است که دیگر، رویکردهای رایج برنامه ریزی پاسخگوی این تحولات نیست. پیچیدگی و عدم قطعیت عوامل موثر در توسعه آتی شهرها و گستردگی دامنه متغیرهای تاثیر گذار از سطح محلی تا سطح جهانی، نیاز به اتخاذ رویکرد و تفکری نوین در برنامه ریزی شهری را آشکار می کند . آینده پژوهی بعنوان دانشی نوپا که می توان آن را شکل تکامل یافته برنامه ریزی راهبردی دانست، در سال های اخیر به شدت برای پاسخگویی به شرایط عدم قطعیت، پیچیدگی، درهم تنیدگی ابعاد مختلف موضوعات و ترسیم دورنمای آینده سیستم ها بکار برده می شود. آینده پژوهی در حیطه برنامه ریزی شهری و بررسی سیستم های شهری، تاکنون آنچنان که باید مورد بر رسی قرار نگرفته و مبانی علمی اندکی در این ارتباط وجود دارد. با این وجود پتانسیل های آینده پژوهی و مسائل عمدتا نیمه ساختار یافته و بدون ساختار در برنامه ریزی شهری، دلیل بر امکان استفاده از برنامه ریزی بلند مدت، تفکر راهبردی و رویکرد آینده پژوهی در برنامه ریزی توسعه شهری است. گرچه مفهوم توسعه پایدار ذاتا مرتبط به آینده است، میتوان گفت که با به بلوغ رسیدن مفهوم توسعه پایدار، رابطه آن با آینده پژوهی قویتر شده است. پیوند توسعه پایدار و آینده پژوهی در ارزیابی مطلوبیت آینده های ممکن در فرآیند آینده پژوهی نمایان میشود جاییکه هدف از آینده پژوهی تلاش برای تبدیل جهان به مکانی بهتر برای زندگی، سود رسانی به مردم حفظ و گسترش آن دسته از ظرفیت های کره زمین است که به پایداری حیات در آن کمک میکنند. با توجه به پیچیدگی و تعدد عاملان محیطی وجود عدم قطعیت های متعدد، جهت حصول به توسعه پایدار، آینده پژوهی با رویکرد هنجاری بعبارتی طراحی و ساخت آینده و ایجاد چشم انداز مطلوب در یک فرآیند مشارکتی که با یادگیری دائم عموم همراه است، اهمیت زیادی پیدا میکند.