بررسی چگونگی تطابق عوامل کالبدی با ابعاد ادراکی- شناختی حس مکان از منظر فرهنگی- اجتماعی

امروزه به دلیل ضعف کیفی فضاهای عمومی، فرآیند طراحی معماری با توجه به رابطه انسان و محیط در قالب دانش روانشناسی محیطی و تحقق مراتب حس مکان از اهمیت ویژه ای برخوردار است. با توجه به اینکه ایجاد حس مکان و ادراک محیطی در هر فرهنگ، متفاوت بوده، لذا طراحی در هر محیط مستلزم شناخت کامل فرهنگ محیط خواهد بود. بنابراین این تحقیق در جهت پاسخ گویی به این سوال که: عوامل فرهنگی- اجتماعی چه تاثیری در فرآیند ادراک و شناخت مولفه های کالبدی حس مکان در فضاهای عمومی می گذارد. بنابراین هدف پژوهش، بررسی چگونگی تحقق حس مکان در فضاهای عمومی با توجه به متغیر تعدیل کننده فرهنگ و تطابق عوامل کالبدی این فضاها با ابعاد ادراکی- شناختی ذهن است. این تحقیق از حیث هدف، کیفی بوده که با روش توصیفی- تحلیلی و با کنکاش در نظریه های محققان پیشین به یک مدل تبیینی می انجامد. نتایج پژوهش، چگونگی شکل گیری فرآیند حس مکان و تحقق مراتب بالای آن از لحظه حضور فرد در مکان را با تاکید بر تاثیر جریان های فرهنگی- اجتماعی منعکس می کند که در آن، تاثیر خاص بر نحوه ادراک کالبد متناسب با ویژگی های شخصیتی مختلف مخاطبان باعث ایجاد سطوح مختلفی از حس مکان در فضاهای عمومی می شود. بنابراین برای دست یافتن به درجات متفاوت رجحان عوامل کالبدی نزد کاربران محیطی هر منطقه خاص می توان به تاثیر مولفه فرهنگ اشاره نمود و با لحاظ نمودن تمهیدات حاصل از تحلیل آن ها در فضاهای عمومی می توان در راستای محقق نمودن مراتب بالایی از حس مکان، افزایش کیفیت زندگی و جبران بحران هویت جوامع امروزی اقدام نمود.