نقش دیوارنگاری بر بازتولید هویت مردم منطقه 12 شهر تهران

دیوارنگاری از جمله هنرهای شهری است که از ظرفیت ها ، کارکردهای شهری ، ساختار فرهنگی و تاریخی قابل توجهی برخوردار است. حضور این هنر در فضای شهری و کارآیی های آن در فرهنگ، هویت ملی، حیات جمعی شهری، امور تجاری، تبلیغات و آموزش های شهروندی امری انکارناپذیر است. آن چه که شناخت ما را از پیرامون مان سازماندهی می کند، تصویری است که از آن در ذهنمان شکل می گیرد. اعلام، اشاعه و تحکیم مواضع فرهنگی و بنیان های هویتی در شهرهای ایرانی می تواند از طریق آثار دیوارنگاری صورت گیرد و دیوارنگاری ها به تطبیق سیمای شهر با هویت و فرهنگ آرمانی آن کمک کنند. از آنجا که اثر دیواری با مخاطب رابطه ای قطعی و تعاملی دوسویه دارد ؛ لذا دیوارنگاری در هر محیطی، از یک سو باید نمایشگر فرهنگ و اعتقاد مردم در فضای هارمونیک با معماری همان منطقه و از سوی دیگر، به علت وجهه همگانی این آثار، توفیق آنها وابسته به ادراک و دریافت مردم و مخاطبین اثر باشد. این پژوهش، دیوارنگاری های یکی از مناطق تهران را با توجه به مفاهیم هویت بخش مذهبی مورد ارزیابی قرار داده است. در پژوهش حاضر محققین به بررسی دیوارنگاری های مذهبی منطقه 12 شهر تهران و ارتباط و تاثیر آن بر هویت دینی مخاطبان محله پرداخته اند. با توجه به یافته های پژوهش که از مصاحبه کیفی با مصاحبه شوندگان و مفاهیم دیوارنگاری ها به دست آمد، به ترتیب الویت چهار مضمون بنیادین به شرح ذیل استخراج گردید که شامل: 1_ مفاهیم یادمانی 2_ مفاهیم دینی 3_ مفاهیم انقلابی4_ مفاهیم ملی. با توجه به یافته های پژوهش، تکرار الگوی بصری یکسان و عدم تنوع در شیوه اجرا ، موجب دلزدگی مخاطبین شده است . نتایج حاصل از مصاحبه ها نشان داد که هرجا دیوارنگاری به سمت مفهوم گرایی حرکت کرد، زیباشناسی ساختار بصری را فراموش کرده و آنجا که قصد زیباسازی و تزئین داشته، مضمون و محتوا را نادیده گرفته است. دیوارنگاری می بایست با ملاحظات لازم و با توجه به قابلیت های یک محیط شکل گرفته و جهت تکمیل کارکرد آن محیط، کارآمد باشد . نتایج نشان داد جریانی که هه های اخیر در عرصه نقاشی دیواری منطقه آغاز شده است ، روند منطقی نداشته دیوارنگاری به مفهوم گرایی روی آورده و زیبایی شناسی ساختار بصری را فراموش کرده است.