ساختار عاملی آسیب‌‌های ارتباطی خانواده و میزان استفاده از فضای مجازی

با گسترش فضای مجازی افراد روزانه ساعت‌های متمادی را در فضای مجازی می‌گذرانند، از لحاظ علمی جای این سوال باقی است که روزانه چه میزان استفاده از فضای مجازی می‌تواند بهنجار و بیشتر از آن آسیب‌زا شناخته ‌شود. سوال دوم اینکه استفاده از فضای مجازی چه آسیب‌هایی را در خانواده به وجود می‌آورد؟ پژوهش حاضر با استفاده از روش تجربی پیمایشی به دنبال پاسخ به این دو سوال بوده است. بدین منظور «پرسشنامه آسیب‌های ارتباطی خانواده» (محقق ساخته) و «چک لیست فضای مجازی» (وجدانی، 1397) بر روی 240 نفر از طلاب حوزه علمیه و دانشجویان دانشگاه قم، اجرا شد. داده‌ها با استفاده از پارامترهای آمار توصیفی، آزمون کیسرمایرالکین (kmo) و بارتلت، تحلیل عامل اکتشافی، همبستگی پیرسون، آزمون کولموگروف‌‌اسمیرنوف، تحلیل واریانس یک‌راهه (anoa) تحلیل شد. یافته‌ها نشان داد که آسیب‌های ارتباطی خانواده را می‌توان در پنج عامل اساسی قرار داد؛ ارتباط درون‌خانوادگی، ارتباط برون‌خانوادگی، خشونت خانوادگی، آشفتگی روانی درون‌خانوادگی و بحران هویت خانوادگی. در این پژوهش کاربران فضای مجازی از نظر میزان استفاده می‌توان در پنج گروه قرار گرفت؛ روازنه نیم ساعت، یک ساعت، دو ساعت، سه ساعت و بیش از سه ساعت استفاده از فضای مجازی. یافته‌ها نشان می‌دهد که بین گروه پنجم با چهار گروه اول تفاوت معنادار وجود دارد و در گروه آخر تمامی آسیب‌های ارتباطی خانواده وجود دارد. در پایان یافته‌‌ها تبیین و با نتایج پژوهش‌های دیگر مقایسه گردید.