شناسایی و طبقه بندی موانع و مشکلات فعالیت های پژوهشی

در کشورهای پیشرفته صنعتی جهان، پژوهش کلید طلایی موفقیت محسوب می‌شود و توسعه اقتصادی، اجتماعی و فرهنگی جامعه مستلزم توسعه مراکز پژوهشی و تربیت نیروهای انسانی کارآمد، کارشناس و پژوهشگر است. اکنون این سوال مطرح می‌شود که با توجه به اهمیت راهبردی که پژوهش در گردش چرخ‌های اقتصادی و تولیدی و ارتقای فرهنگی دارد، ایران به‌عنوان کشوری درحال‌توسعه ازنظر پژوهشی چه جایگاهی دارد و چه موانعی بر این فعالیت وارد است. در همین راستا هدف از پژوهش حاضر، شناسایی و طبقه‌بندی موانع و مشکلات فعالیت‌های پژوهشی و ارائۀ مدلی جامع‌ومانع در این زمینه می‌باشد. این پژوهش ازلحاظ ماهیت و هدف، کاربردی و ازلحاظ روش تحقیق از نوع توصیفی-تحلیلی است که اطلاعات آن از طریق بررسی کتب، مقالات و پایان‌نامه‌های معتبر، جمع‌آوری‌شده است. در این نوشتار، ضمن بیان اهمیت و ضرورت تحقیق و پژوهش، به مهم‌ترین موانع موثر بر انجام کارهای پژوهشی در کشور ایران، اشاره‌شده است. در پایان، کلیه موانع و مشکلات موثر بر انجام کارهای پژوهشی، تحت مدلی جامع‌ومانع، سازمان‌دهی شده‌اند. به‌طورکلی موانع موثر بر انجام فعالیت‌های پژوهشی به ده دسته اقتصادی-مالی، امکانات و تجهیزات، توانمندی‌های حرفه‌ای، انگیزشی-انسانی، ساختاری-مدیریتی، قوانین، ارتباطی-اطلاع رسانی، فرهنگی-اجتماعی، اداری_اجرایی، علمی_آموزشی تقسیم می‌شود که هریک دارای زیرشاخه‌های متعددی هستند. درنتیجه تربیت نیروی انسانی محقق، ایجاد فرهنگ و زیرساخت‌های علمی تحقیق، فراهم‌سازی ابزار تحقیق و نیز توجه ویژه به افزایش میزان سرمایه‌گذاری پژوهشی از طریق افزایش سهم تولید ناخالص ملی به انجام تحقیق و ... پیشنهاد می‌شود.