بررسی عوامل موثر بر کاربرد فناوری واقعیت افزوده در آموزش در عصر کرونا

امروزه رسانه‌های دیجیتال روش‌های جدیدی برای کار، زندگی و تعامل ارائه می‌دهند. تقویت دیجیتال به دلیل پیشرفت در فناوری تلفن همراه و استفاده گسترده از دستگاه‌های تلفن همراه در عموم مردم و در زمینه‌های مختلف، تجربیات جدیدی را برای افراد ایجاد می‌کند. ازاین‌رو، فناوری تلفن همراه کمک مثبتی به امور آموزش ارائه می‌دهد (رادوساولیویچ و همکاران، 2018). در این راستا، واقعیت افزوده همراه با واقعیت مجازی و واقعیت ترکیبی) به‌عنوان فناوری‌های آموزشی کلیدی در دهه آینده معرفی شده‌اند (بیکر و همکاران، 2018).بر همین اساس، واقعیت افزوده ، یک نمای فیزیکی زنده، مستقیم یا غیرمستقیم (و معمولاً در تعامل با کاربر) است که عناصری را پیرامون دنیای واقعی افراد اضافه می‌کند. این عناصر بر اساس تولیدات کامپیوتری که از طریق دریافت و پردازش اطلاعات کاربر توسط سنسورهای ورودی مانند صدا، ویدئو، تصاویر گرافیکی یا داده‌های جی‌پی‌اس می‌باشد، ایجاد می‌شود. واقعیت رایانه‌ای مفهوم کلی واقعیت افزوده است. در واقعیت افزوده معمولاً چیزی کم نمی‌شود بلکه فقط اضافه می‌شود. همچنین واقعیت افزوده تا حدودی شبیه به واقعیت مجازی است که توسط یک شبیه‌ساز، دنیای واقعی را کاملاً شبیه‌سازی می‌کند. درواقع وجه تمایز بین واقعیت مجازی و واقعیت افزوده این است که در واقعیت مجازی کلیه عناصر درک شده توسط کاربر، ساخته‌شده توسط کامپیوتر هستند؛ اما در واقعیت افزوده بخشی از اطلاعاتی را که کاربر درک می‌کند، در دنیای واقعی وجود دارند و بخشی توسط کامپیوتر ساخته شده‌اند (علیخانی و همکاران، 1397).در این میان، توانایی و ظرفیت فناوری واقعیت افزوده در ترکیب دنیای واقعی با محتوای مجازی، شیوه‌های جدیدی برای آموزش و بهبود کیفیت آموزش‌های رایج ارائه می‌دهد و فرایند آموزش را به یک تجربه تعاملی، چند حسی و لذت‌بخش تبدیل می‌کند (صرامی و همکاران، 1395). فرصت‌های ارائه‌شده از سوی فناوری‌های واقعیت افزوده راه‌های عملی را برای برآورده ساختن نیاز معلمان عرضه کرده است (اوزدمیر ، 2017). فناوری واقعیت افزوده یکی از فناوری‌های جدید آموزش در علم تکنولوژی آموزشی محسوب می‌شود. این فناوری از پیشرفت‌های حاصله در علوم تربیتی و همچنین پیشرفت‌های تکنولوژی آموزشی حمایت می‌کند (کبیری و همکاران، 1396).در خصوص واقعیت افزوده و استفاده از این فناوری در آموزش، شواهد مطالعات مختلف نشان داده‌اند که استفاده از فناوری واقعیت افزوده می‌توانند فرآیند یادگیری، انگیزه یادگیری و کارایی را در افراد افزایش دهند (هانگ و همکاران، 2016). این در حالی است که علیرغم نتایج مثبت، سوالاتی مانند توسعه تجربیات استفاده از واقعیت افزوده توسط معلمان و دانش‌آموزان و ایجاد محتوای مجازی و مدل‌های سه‌بعدی به‌عنوان محدودیت استفاده از این فناوری در امور آموزش مطرح شده است (باور و همکاران، 2014).در ایران، استفاده از فناوری واقعیت افزوده در آموزش بسیار محدود است؛ بنابراین مطالعه حاضر، عوامل کلیدی که می‌توانند پذیرش و استفاده موثر از فناوری واقعیت افزوده در فرآیند آموزشی را تحت تاثیر قرار دهند، مورد شناسایی قرار داده است. لذا هدف از کار حاضر بررسی عوامل موثر بر فناوری واقعیت افزوده و نظر معلمان و دانش‌آموزان در موردنیاز به آموزش مداوم، فرآیند ایجاد مدل‌های سه‌بعدی، امکان‌سنجی توسعه برنامه‌های واقعیت افزوده توسط معلمان و دانش‌آموزان در محیط‌های مدرسه است. نظرات معلمان و دانش‌آموزان بسیار مهم است، زیرا آن‌ها عنصر مشترک در هر نظام آموزشی متفاوتی هستند و نقش کلیدی در ادغام و پذیرش فناوری در آموزش دارند.