عملکرد اساتید در حیطه آموزش مجازی: مقایسه دیدگاه اساتید با دانشجویان دانشکده علوم پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد

دانشگاه‌های علوم پزشکی سه وظیفه مهم انتقال دانش (آموزش)، تولید دانش (پژوهش) و کاربرد و نشر دانش (ارائه خدمات) را به عهده‌دارند (معروفی، کیامنش، مهرمحمدی و علی عسکری، 1386). در این میان، آموزش به‌عنوان یکی از حقوق اولیه انسان‌ها و به دلیل ارتباط مستقیمی که با تربیت نیروی انسانی کارآمد و حرفه‌ای برای ورود به جامعه دارد هم چنان مهم‌ترین وظیفه محسوب می‌شود، اگرچه به‌واسطه توجه بیش‌ازحد به امر پژوهش تا حدودی مورد غفلت و کم‌توجه‌ی قرار گرفته است (معروفی و همکاران، 1386 و avaz zadeh, 2008).توسعه قابلیت‌های ﻓﻨﺎوری اﻃﻼﻋﺎت و ﺷﺒﻜﻪ ﺟﻬﺎﻧﻲ اﻳﻨﺘﺮﻧﺖ و قابلیت‌های منحصربه‌فرد 'ﻳﺎدﮔﻴﺮی و آموزش اﻟﻜﺘﺮوﻧﻴﻜﻲ' ازجمله محور قرار گرفتن فراگیران، ایجاد فرصت‌های برابر یادگیری و امکان حذف محدودیت‌های جغرافیایی و زمانی (اسماعیلی، رحمانی، کاظمی و علی احمدی، 1395) سبب شده است که آموزش الکترونیک طی دهه‌های اخیر به‌طور فزاینده‌ای در آموزش عالی مورد استقبال قرار گیرد (نوبخت، غلامی، عماد زاده و سرگزی، 1395)؛ بااین‌وجود، ظهور پاندمی کرونا منجر به مطرح‌شدن آموزش مجازی به‌عنوان الگوی غالب آموزش و تبدیل آن به ﺑﺨﺶ اصلی و جدایی‌ناپذیر از ﻣﺤﻴﻂ ﻛﻼس و آموزش شد و سامانه‌هایی همچون سامانه نرم‌افزار ویژه یادگیری دانشگاهی (نوید)، جایگزین آموزش‌های متداول و سنتی شدند.در شرایط آموزش الکترونیک، بررسی کیفیت آموزش و یادگیری در کنار کمیت آن، یکی از الزامات و دغدغه‌های اصلی ﻣﺘﻮﻟﯿﺎن اﻣﺮ آموزش و یکی از خواسته‌های مهم داﻧﺸﺠﻮﯾﺎن است و ﻏﻔﻠﺖ از ارزشیابی کیفیت آموزش‌ها، ﺗﻬﺪﻳﺪ ﺟﺪی ﺑﺮای آموزش‌های پزشکی محسوب می‌شود. منظور از کیفیت آموزش این است که فرصت‌های آموزشی به‌صورت مناسب و با شیوه‌های تدریس موثر در دسترس دانشجویان قرار بگیرند؛ به‌گونه‌ای که یادگیری مناسب و قطعی برای آنان به همراه داشته و به آن‌ها در دستیابی به نتایج دلخواهشان کمک کنند (شبیری و شمسی پاپکیاده، 1394).با توجه به ماهیت پیچیده و مفاهیم مجادله‌آمیز کیفیت، اگرچه تضمین کیفیت ساده نیست، اما در تمامی رویکردها در زمینه کیفیت، رضایت کاربران به‌صورت مشترک به‌عنوان یکی از روش‌های سنجش کیفیت مدنظر قرار می‌گیرد (mariasingam & hanna, 2006). لذا یکی از شیوه‌های رایج ارزیابی کیفیت تدریس در آموزش عالی، ارزشیابی دانشجویان از عملکرد استادان است. این سبک از ارزشیابی با انتقادات فراوانی از سوی اساتید مواجه بوده است (نجفی پور و امینی، 1381) به باور fink (2002) اگرچه فراهم کردن پایه‌ای کمی برای ارزشیابی عملکرد اساتید از طریق پرسش‌نامه دانشجویی اغلب برای مدیران راضی‌کننده و کافی است، اما استادان از اینکه فعالیت‌های آنان تنها از طریق طرح تعدادی پرسش از دانشجویان سنجیده شود ناراضی هستند. اغلب استادان دانشگاه اعتقادی به نتایج حاصل از ارزشیابی دانشجوها ندارند زیرا معتقدند که دانشجویان آگاهی لازم از فرایند تدریس نداشته و به همین سبب، از توانایی قضاوت درست برای ارزشیابی برخوردار نیستند یا ممکن است بیشتر از اینکه به کیفیت تدریس استاد توجه کنند به ویژگی‌های اخلاقی او امتیاز بدهند (معروفی و همکاران، 1386) از دیگر شیوه‌های متداول ارزشیابی عملکرد اساتید، خودارزیابی استاد است (نجفی پور و امینی، 1381) که ممکن است به‌واسطه نگرش متفاوت اساتید، تفاوت‌هایی بین دیدگاه ایشان با دانشجویان در زمینه کیفیت تدریس وجود داشته باشد.هدف از مطالعه حاضر بررسی دیدگاه استادان و دانشجویان دانشکده علوم پیراپزشکی دانشگاه علوم پزشکی مشهد در مورد کیفیت محتوای تدریس شده و شیوه تدریس در دوره آموزش مجازی است تا ضمن به دست آوردن تصویر روشنی از وضعیت جاری یادگیری الکترونیکی و بررسی ﻣﻴﺰان ﻣﻄﻠﻮﺑﻴﺖ برنامه‌های آموزشی ارائه‌شده ازنقطه‌نظر دانشجویان و اساتید، با ارائه نتایج حاصل از آن بتوان گامی در جهت برنامه‌ریزی برای اﺻﻼح ﻧﻮاﻗﺺ و بهبود اتخاذ سیاست‌ها و راهکارهای مناسب در زمینه ارتقای سطح کیفیت برنامه‌های آموزشی مجازی در آینده برداشته شود.