بررسی دلالی برهان تمانع در آیه « لَوْ کانَ فیهِما آلِهَةٌ اِلاَّ اللَّهُ لَفَسَدَتا » با محوریت تقاریر چهار فیلسوف معاصر شیعه

‌برهان تمانع یکی از مهمترین براهین در توحید ذاتی است که تطبیق بر آیه « لَوْ کانَ فیهِما آلِهَه اِلاَّ اللَّهُ لَفَسَدَتا » شده و تقریرهای مختلف یافته است. از جمله اندیشمندان عصر حاضر، علامه طباطبایی، شهید مطهری(ره)، آیت الله جوادی آملی و آیت الله مصباح یزدی با توجه به مدلول آیه به گونه‌های متفاوتی برهان تمانع را تقریر کرده‌اند که مقایسه و بررسی آنها اساس این نوشتار را تشکیل می‌دهد. هدف از این پژوهش، تبیین مدلول توحیدی صحیح این آیه و تعیین تقریر ارحج از بین تقاریر چهارگانه مزبور است. از حاصل این پژوهش می توان دریافت در همه تقاریر از آیه، محور عدم تعدد اله است، با این تفاوت که شهید مطهری(ره) از مفهوم واجب الوجود استفاده کرده اند، آیت الله جوادی آملی تطبیق آیه را بر وحدت نظام عالم قرار دادهاند و علامه طباطبایی و مصباح یزدی بر برهان تمانع تقریر کردند. ضمنا بررسی این چهار دیدگاه حاکی از ترجیح دیدگاه آیه الله مصباح یزدی بر سایرین است