بررسی مبانی انسان شناسی تعلیم و تربیت اسلامی در اندیشه شهید مطهری

مبانی انسان‌شناسی از مبانی اساسی در تعلیم و تربیت است، ازاین‌رو پژوهش پیرامون آن اهمیت راهبردی دارد. پژوهش حاضر با موضوع مبانی انسان‌شناسی تعلیم و تربیت اسلامی در اندیشه شهید مطهری(ره) انجام گرفته است. روش تحقیق توصیفی، تحلیلی است. یافته‌های پژوهش نشان می‌دهد، از نگاه شهید مطهری(ره) مبانی انسان‌شناسی تعلیم و تربیت اسلامی، سلسله ویژگی‌ها و توانمندی‌هایی است که هم‌زاد انسان است و ریشه در ذات و سرشت او دارد و در منابع دینی هم به آن اشاره شده است. این مجموعه ویژگی‌ها اساس و مبنای تعلیم و تربیت می‌باشند و فعالیت‌ها و برنامه‌های آموزشی و تربیتی هم باید در همین راستا سامان یابند. بر این اساس، شناسایی این ویژگی‌ها و سازمان‌دادن فعالیت‌ها و برنامه‌های تربیتی بر اساس آن امری اجتناب‌ناپذیر است. شهید مطهری(ره)، مهم‌ترین ویژگی‌های انسان را ترکیب انسان از روح و جسم، برخوردار از فطرت خدادادی، نیروی عقل، اراده و اختیار و دارای حس مسئولیت‌پذیری می‌داند. همچنین انسان را موجودی فرض می‌کند که مستعد تاثیرپذیری از شرایط است، اما در عین حال می‌تواند در مقابل شرایط مقاومت کرده از حرف دیگران تاثیر نپذیرد. انسان در عین حال که از توانایی‌های زیاد برخوردار است، اما توانایی‌های او محدود است. همچنین تفاوت افراد از لحاظ استعداد و توانایی را از شاهکارهای نظام خلقت می‌‌داند که مبنای تصمیم‌گیری‌ها در مدیریت اجتماعی و انتخاب شغل و حرفه در حوزه معیشت می‌باشد. امور یاد شده از اهم مبانی انسان‌شناسی در تعلیم و تربیت اسلامی است که همواره در فرایند تعلیم و تربیت باید مورد ملاحظه باشد