آسیب‌شناسی سازکار کلی اجرای احکام شعب دیوان عدالت اداری در راستای تضمین حقوق عامه

اجرای صحیح و موثر احکام قضایی، موید استقرار حاکمیت قانون و نشان‌دهنده توانایی و کارآمدی نهاد دادگستری در نظام حکمرانی جوامع است. این موضوع در آن‌دسته از مراجع قضایی که به شکایات شهروندان علیه دستگاه‌های دولتی و اداری رسیدگی می‌کنند، اهمیت دوچندانی دارد. ضرورت مطالعه و آسیب‌شناسی سازکار اجرای احکام در دیوان عدالت اداری نیز برآمده از همین واقعیت است چراکه به دلایل پیش‌گفته، می‌توان اجرای احکام صادر شده از این نهاد را به مثابه شاخص حقوق و آزادی‌های شهروندان در برابر دولت، به‌شمار آورد. علی‌رغم این اهمیت آمار نشان می‌دهد بیشترین تراکم پرونده‌های معوقه در دیوان، مربوط به شعب اجرای احکام است. سوال این است؛ موانع و کاستی‌های این وضعیت چیست و مهم‌تر از آن، چه راه‌کارهایی برای غلبه بر این موانع و کاستی‌ها وجود دارد؟ در جستجوی پاسخ، پژوهش حاضر با روش توصیفی تحلیلی، برخی از مهم‌ترین مسائل و چالش‌های اجرای احکام شعب دیوان عدالت اداری را در سه بخش ساختار، فرایند و رویه قضایی بررسی کرده است. مطابق یافته‌های پژوهش می‌توان با استفاده از ظرفیت ماده (9) قانون تشکیلات و آیین دادرسی دیوان عدالت اداری، تشکیل کارگروه‌های کارشناسی و تخصصی برای به‌روز‌رسانی و ارتقاء فرایندهای اداری قضایی و ارائه محتوای آموزشی متناسب برای دادرسان و دست‌اندرکاران اجرای احکام دیوان عدالت اداری بر مسائل موجود غلبه کرد.