شفافیت در عرصه حکمرانی نظام سلامت: دسترسی و استفاده‌پذیری از اطلاعات

حکمرانی از مباحث حائز اهمیتی است که حوزه های وسیعی از آن تاثیر می‌پذیرند، این مقوله شاخص‌های متنوع و پرکاربردی دارد که شفافیت یکی از آن‌ها است. هدف از انجام این مطالعه بررسی نظام حکمرانی نظام سلامت از منظر شفافیت و از بعد دسترسی و استفاده‌پذیر بودن اطلاعات است. مطالعه حاضر از نوع مروری است که با جستجوی واژه‌های کلیدی در شش پایگاه اطلاعاتی معتبر انجام شده است. یافته‌ها نشان می‌دهد، نظام سلامت در ایران با موانع و چالش‌های بسیاری در جهت استقرار و پیاده‌سازی حکمرانی خوب مواجه است و ریشه اصلی مشکلات و فساد، عدم‌شفافیت است؛ عدم‌شفافیت در فرهنگ و ساختار جامعه ایران هویدا است که از دلایل عمده آن می‌توان فردگرایی، تعارض منافع، ساختار ناکارامد، عدم‌گفتمان سیاسی و پیچیدگی و ابهام در قوانین و مقررات را نام برد. جمع‌بندی مطالعات صورت گرفته بیانگر آن است که شفافیت راهکار اصلی پیشگیری، کشف و مقابله با جرم و مفاسد است و به عبارتی، زیربنای حل مشکلات زیرساختی کلیه حوزه‌ها از جمله حوزه سلامت است. تکنولوژی‌های نوین از جمله فناوری اطلاعاتی و ارتباطاتی، اخلاق، فرهنگ سازمانی و سیاسی، نظام شایسته‌سالاری در گزینش و انتصاب، مشارکت جامعه مدنی و بخش خصوصی، اصلاحات ساختاری و عملکردی و مطالبه‌گری اجتماعی می‌توانند نقش اثرگذاری در تحقق و ارتقاء شفافیت در نظام سلامت ایفا کنند.