گفتمان «هویت‌مبنا»؛ مبنای حکمرانی امنیتی خوب در جمهوری اسلامی ایران

در این نوشتار به ارزیابی و تحلیل گفتمان‏ های مبنایی در حکمرانی امنیت ملی ایران ‏پرداخته و در مقام داوری و قضاوت، مناسب ‏ترین مبنای حکمرانی امنیتی را برای جمهوری اسلامی ایران شناسایی می ‏کنیم. به بیان دیگر، پرسش اصلی مقاله این است که گفتمان‏ مبنایی خوب و متناسب حکمرانی امنیت ملی جمهوری اسلامی ایران که با کمترین هزینه، پارادوکس و پیامد نامطلوب می ‏تواند امنیت را در این سیستم برقرار کند، کدام است؟ نویسنده در پاسخ، بر آن است که از میان چهار گفتمان «هویت ‏مبنا»، «پیشرفت ‏مبنا»، «قدرت ‏مبنا» و «امنیت ‏مبنا»، گفتمان مبنایی و محوری مناسب برای جمهوری اسلامی ایران، گفتمان «هویت‏ مبنا» یا هویت ‏پایه است. این فرضیه یا گزاره محوری مقاله به این معنی نیست که تعقیب پیشرفت، تجهیز به قدرت و امنیتی‏ ساختن، نقشی در تامین امنیت در جمهوری اسلامی ایران ندارند و یا میان آن‏ها با تکوین هویت در این سیستم، ربطی و نسبتی نیست؛ بلکه بدین معناست که تعقیب پیشرفت، تجهیز به قدرت و امنیتی ‏ساختن، تنها در پرتو تکوین هویت و هویت ‏باوری است که می‏ تواند بیشینه امنیت را در جمهوری اسلامی ایران با کمینه هزینه، پارادوکس و پیامد نامطلوب به ارمغان آورد و البته این مهم در گرو آن است که هویت به نحو اولی برگرفته شود نه به نحو ثانوی، یعنی هویت در خدمت قدرت، امنیت و پیشرفت نباشد و بر آن‏ها اولویت یابد. در این برداشت، دوری از آرمان ‏های انقلاب اسلامی ایران و یا به تعبیری، سکولارشدن به همین معناست، یعنی وضعیتی که در آن، هویت در خدمت قدرت، امنیت و پیشرفت قرار گیرد و یا به لحاظ اهمیت، شان و منزلتی ثانوی پیدا کند. در این صورت است که حتی امنیت نیز وضعیتی شکننده و متزلزل خواهد داشت و پایدار نخواهد بود.