نقش و جایگاه پژوهش روابط بین‌المللی در سیاست‌گذاری خارجی جمهوری اسلامی ایران

در دوران ماقبل مدرن، به‌دلیل تعداد اندک کشورها و محدودیت در تعاملات آن‌ها با یکدیگر، نیاز به اطلاعات وسیع و عمیق چندانی برای سیاست‌گذاری بین‌المللی نبود. با گسترش فناوری اطلاعات و ارتباطات در دوره مدرن و افزایش تعداد کشورها به‌ویژه پس از فروپاشی شوروی، سیاست‌گذاری بین‌المللی کشورها بسیار پیچیده، تخصصی و رقابتی شد. به همین جهت، کشورها برای پیش گرفتن از یکدیگر و کسب قدرت به پژوهش روی آوردند. با توجه به اهمیت پژوهش در روابط بین‌الملل، هدف پژوهش حاضر تعیین جایگاه و نقش آن در سیاستگذاری خارجی ایران است. بدین منظور، با استفاده از روش توصیفی - تحلیلی و جمع‌آوری داده‌ها به صورت اسنادی و کتابخانه‌ای، مبانی نظری پژوهش در قالب تعریف پژوهش و نقش آن در روابط بین‌الملل و مدل‌های سیاست‌گذاری مورد بررسی قرار گرفته است. سپس، بر اساس مبانی نظری، شاخص‌هایی برای تعیین نقش و جایگاه پژوهش در روابط بین‌الملل در سیاست‌گذاری خارجی ایران انتخاب گردید. نتایج و یافته‌های پژوهش، حاکی از آن است که با توجه به تعداد اندک پژوهشگران، سهم بسیار پایین پژوهش در تولید ناخالص داخلی، در اختیار بودن مراکز پژوهشی در مالکیت دولت‌ که منجر به عدم‌شفافیت در ارائه نتایج پژوهش‌ها می‌شود، پژوهش در روابط بین‌الملل جایگاه بارز و تعیین‌کننده‌ای در سیاست‌گذاری خارجی ایران نداشته است.

the role and position of international relations research in the foreign policy of the islamic republic of iran

in the pre-modern period, due to the small number of countries and the limitations in their interactions with each other, there was no need for extensive and in-depth information for international policy-making. with the development of information and communication technology in the modern era and the increase in the number of countries, especially after the collapse of the soviet unions, the international policy of countries became very complex, specialized and competitive. therefore, countries turned to research to overtake each other and gain power. given the importance of research in international relations, this study aims to determine its position and role in international policy-making in iran. for this purpose, using descriptive-analytical method and data collection in the form of documents and libraries, the theoretical foundations of research in the form of research definition and its role in international relations and policy models were examined. then, based on theoretical foundations, indicators were selected to determine the role and position of research in international relations in iran's international policy. the results and findings of the study indicate that due to the small number of researchers, the very low share of research in gdp, and the availability of research centers owned by the government, which leads to lack of transparency in the presentation of research results, research in international relations has not had a prominent and decisive place in iran's international policy.