مقایسۀ تطبیقی واژگان فراموش شدۀ تاریخ بیهقی با لهجۀ بیرجندی

علاقه مندی مردم خراسان به ابوالفضل بیهقی و کتاب ارزشمند او همچون علاقه مندی مردم فارس به سعدی و گلستان است. ممکن است در خانۀ هر خراسانی یک تاریخ بیهقی نباشد امّا روح تاریخ بیهقی، در لهجۀ مردم خراسان جریان دارد. در آثار گذشتۀ زبان فارسی واژه هایی وجود داشته است که امروزه فعال نیستند. این واژه ها یا به طور کلی متروک شده اند - که با عنوان واژه-های فراموش شده شناخته می شوند- یا این که تفاوت معنایی پیدا کرده اند. تاریخ بیهقی گنجینۀ ارزشمندی از این واژه های فراموش شده است که به قول زبانشناسان، نقش ارتباطی خود را از دست داده اند. مقایسۀ تطبیقی برخی از واژگان تاریخ بیهقی با لهجۀ بیرجندی نشان می دهد با گذشت هزار سال از تالیف این کتاب هنوز زبان آن برای افراد جامعۀزبانی خراسان بزرگ کاملا آشنا و خالی از ابهام است. در این مقاله بر آنیم تعدادی از واژه های قدیمی تاریخ بیهقی که هنوز در لهجۀ بیرجندی کاربرد دارد بیابیم و تفاوت های لفظی و معنایی آن را بررسی کنیم.