فراز و فرود احساس در خامة بیهقی

بی‌تردید حضور بیهقیِ دبیر، در دیوان رسالتِ غزنوی و نوشتار رخدادها و منش درباریان، امانتی بس سنگین، در راستای آگاهی و معرفی بزرگان زمانش، چون امیر مسعود غزنوی، بونصرمشکان و احمد حسن میمندی است؛ امّا زیادت و نقصان، در ابراز احساسات انسانی به بزرگان و حاجبان و مردم زمانه‌اش، گونه‌ای از جاذبه و دافعه بر روانِ مخاطبان، بر جای می‌گذارد. در بابِ بردار کردن حسنک وزیر، که امیرِ وزیر، خود را چون حسین‌بن‌علی قلمداد کرده‌است یا ماجرای اریارق و حاجب غازی و خبردار شدن مادر امیرحسنک از مرگ فرزندش، در ناخودآگاهِ مخاطبین، ایجاد می‌نماید. یا در باب انتقال امیر محمّد از کوهتیز به مندیش و موارد دیگر و استفاده از کلماتی چون خون گریستن و دُر پاشیدی و شکر شکستی و عزیزاً و مکرماً ، بر دل و اندیشۀ مخاطبین، حسِ بدیعی ایجادکرده که تفکّرِ پژوهش‌مآبانه‌ای می‌طلبد. واژه‌های کلیدی: