بیهقی، راوی حقیقت و بازداشته از بیان واقعیت

دربارۀ کتاب تاریخ بیهقی گفته اند که بخش هایی از اوّل و آخر این کتاب مفقود شده است. درستی و نادرستیِ این نقل و این که به عمد ناچیز کردند یا به غفلت نابود شده‌است، مورد اختلاف است. آیا نبودِ آغاز و انجام این تاریخ، مانع بیان حقیقت شدهاست؟ آیا ممکن است ابوالفضل بیهقی آگاهانه بخش هایی از این تاریخ را حذف و نادیده گرفته باشد؟ چه دلایلی می تواند در رد و یا تایید پاسخ های احتمالی مطرح شود؟ فرضیه این است که امکان دارد بیهقی را از انتشار بخش هایی از تاریخی که برای نوشتن آن رنج برده است، بازداشته باشند و او به رغم حذف و نادیده گرفتن قسمت هایی از وقایع نگاری خود، ضمن بازگو کردن تاریخ دورۀ مسعود غزنوی به بیان حقیقت موجود در دوره های قبل و بعد اقدام کرده است. دلایلی در کتاب تاریخ بیهقی دیده میشود که با تحلیل آن ها این نظریه به اثبات میرسد که نویسندۀ این تاریخ ارزشمند در بیان واقعیّت ها، محدودیّت هایی داشته است که با زیرکی و ذکاوت و صد البته به واسطۀ تعهد به نویسندگی و قلم و با استعانت از استعاره های مفهومی و گاه نشانه ها و کنایه ها تلاش کرده است تا حقایق روزگار خود را آشکار سازد و تا حدّ امکان ما را به آن چه واقع شده است، آگاه نماید.