آسیبشناسی مناسبات خانوادگی در موازنة قدرت در تاریخ بیهقی

تاریخ بیهقی به عنوان کتابی که عهدهدار روایت دقیق تاریخ در روزگار خود است با حفظ صلابت ادبی و هنری خویش در کنار روایت جریانهای تاریخی، گسترۀ حضور مردم در دربار و جامعه را در لابهلای تغییرات و اتفاقات تاریخی ذکر میکند و گاه از طرح ریزترین ارتباطات خانوادگی که الزاماً متناسب با سنت رایج تاریخنویسی نیست، پرهیز نمیکند. میتوان به تحلیل و آسیبشناسی مناسبات خانوادگی در موازنه تغییر و پایداری قدرتها در تاریخ بیهقی اشاره کرد. حضور شخصیتهایی مانند حرّۀ ختلی، امیر محمد و مسعود، برادارن علی تکین، قاضی بست و پسرش افتراق و عداوت خویشاوندی و نسبی را سبب نمیشود و حتی در تنگدستی مانند داستان قاضی بست و پسرش اگرچه پذیرش زر سلطان شکافی عمیق در روابط پدر و پسری ایجاد نمیکند امّا پسر با استعانت از تربیت اصیل ایرانی الگوی رفتاری پدر را سرمشق خود قرار میدهد و در مثلث زر و زور و تزویر استحاله نمیشود در حالی که در جریانی چون برادران علی تکین سبک و سیاق مناسبات از نوعی دیگر است؛ بنابراین هرکجا بنمایههای تعلیمی و تربیتی تحت سیطرۀ رویکردهای قدرتمدارانه در مناسبات خانوادگی نباشد، آسیب شگرفی به جریانهای خانوادگی در پیوند با رویکردهای قدرت دیده میشود.