ضرورت توجّه به سنّت داستانپردازی در تاریخ غزنویانِ ایران و هند و جایگاه تاریخ بیهقی در داستان‌پردازی دراین دوره

تاسیس غزنویان و تلاش برای کسب هویّت ملّی، با انگیزۀ مشروعیّت هرچه بیشتر حکومت آنان بر ایرانیان، دورهای از حمایت کمنظیر حکمرانان این سلسله از فرهنگ و ادب فارسی را به دنبال داشت. با تسلّط غزنویان در ایران، گروه پرشماری از مُنشیان، شاعران، مورّخان و داستانگزاران فرصت خودنمایی در دربار غزنه را پیدا کردند و برونداد عملکرد هر یک از آنان که بیتاثیر از یکدیگر نیز نبود، محتوای دورانسازی را برای اخلافشان در پی داشت. امّا کارنامۀ سالها تحقیق و پژوهش در ایران، به تبع نگاه نخبهگرا، عموماً بر شناخت و تصحیح دفاتر دیوانی، شعری و تاریخی متمرکز شده و هنوز موضوع داستانگزاری در عصر غزنویان و برآیندهای مرتبط با تاریخ آنان، چنانکه باید به رسمیّت شناخته نشده است. در پژوهش حاضر، بر آن شدهایم تا نخست، پس از آشنایی با برخی از معدود داستانگزاران شناختهشدۀ عصر غزنوی، شواهد تمرکز داستانپردازان بر شخصیّتهای موثّر در تاریخ غزنویان بررسی شده و آنگاه برای نخستین بار، برخی از متون داستانی کمترشناختهشدۀ مرتبط با این دوره در ایران و هند، معرّفی شوند. دراین میان، نقش ابوالفضل بیهقی و تاریخ بیهقی درخورتامّل است.