انسانشناسی فرهنگی در تاریخ بیهقی

انسان شناسی فرهنگی به مطالعة ارتباط فرهنگ با نظام های مختلف یک جامعه، همانند سیاست، آیین و رسوم مذهبی، باورهای عامه، نظام طبقاتی، تمایزات جنسیتی می پردازد. تاریخ بیهقی، علاوه بر اطلاعات تاریخی، از ابعاد گوناگون دارای اهمیّت است. اشتمال این کتاب بر آیین و رسوم مذهبی، باورها و عقاید مردم عامه، سیاست، جنسیت، قدرت و حکومت از جمله مواردی است که زمینة مطالعات فرهنگی در کتاب حاضر را فراهم آورده است. از این رو، در مقالۀ حاضر با رویکرد ساختارگرایی در انسان شناسی فرهنگی به تاثیر فرهنگ ایرانی اسلامی در نظامهای سیاسی، مذهبی و عقاید عامه می پردازد. نتیجه این بررسی نشان می دهد که فرهنگ تاثیر به سزایی در شکل گیری رخدادهای تاریخی از جمله خلع سلطنت و مرگ محمّد غزنوی و به سلطنت رسیدن مسعود غزنوی داشته است. محاکمۀ حسنک و تهمت قرمطی زدن به او، سرنوشت شوم کسانی که در مرگ حسنک دخیل بودند، ترتیب و آداب ورود بزرگان و زیر دستان به مجلس و غیره بر ارتباط فرهنگ با سیاست و قدرت دلالت دارد. همچنین به حاشیه رانده شدن زنان در تاریخ بیهقی حاصل تاثیر فرهنگ مردسالار بر جنسیت است که موجب انفعال زنان و یا ارائۀ تصویری نادرست از زنان و خصلت های رفتاری آنان شده است.