تاریخ بیهقی به مثابۀ سرمایهای نمادین و گرانیگاهِ توسعه

نظام اقتصادی اجتماعی هر کشوری بر پایۀ چهار گونه سرمایه شکل میگیرد: سرمایۀ اقتصادی، سرمایۀ انسانی، سرمایۀ اجتماعی و سرمایۀ نمادین. در چند دهۀ اخیر دولتها در ایران بیشتر بر سرمایههای اقتصادی و انسانی تاکید داشتهاند و بنیانهای توسعۀ کشور را بر این دو گونه سرمایه استوار ساختهاند؛ این در حالی است که سرمایههای نمادین کشور به حدّی غنی است که میتوان با یک برنامهریزی بلندمدت، از سرمایههای نمادین موجود بهره برد و توسعۀ کشور را بر آن متّکیساخت. از جملۀ این سرمایههای نمادین، تاریخ بیهقی و شخصیت ابوالفضل بیهقی است. تاریخ بیهقی به عنوان یک متن چند بُعدی، یک سرمایۀ نمادین است که در درون خود روایتهایی سرمایهساز دارد؛ این‌ بدانمعناست که این روایت‌ها میتوانند از بناها و شخصیتهای ویژه، سرمایههای نمادین بسازند؛ برای نمونه توصیفات تاریخ بیهقی از شخصیت بونصر مشکان، این قابلیت را دارد که او را به‌سانِ یک سرمایۀ نمادین مطرح کند؛ به ویژه که مقبرهای در خراسان، روستای مشکان، به وی منسوب است و از این منظر میتواند موردِ بهرهبرداری قرار گیرد. گذشته از اینها خود ابوالفضل بیهقی به عنوان پدر نثر فارسی و گزارشگر حقیقت، میتواند یک سرمایۀ نمادین قدرتمند باشد. دراین پژوهش میکوشیم که سرمایههای نمادین بالقوۀ پنهان در روایت‎های تاریخ بیهقی را کشف و امکان بهرهگیری از آنها را ارزیابی کنیم.