تحلیل محتوای کتاب درسی مطالعات اجتماعی پایه نهم متوسطه اول بر اساس مولفه‌های آموزش صلح یونسکو

صلح یکی از مهمترین دغدغه‌های جهان امروز است. در دنیایی که ملت‌های زیادی در طی نیم قرن اخیر حداقل برای مدت کوتاهی هم تجربه‌ی دردناک جنگ را چشیده‌اند و هم اکنون نیز در کشورهای متعددی جنگ و نا امنی برقرار و ادامه دار است، مولفه صلح و دوستی و برابری و برادری بیش از هر زمان دیگری اهمیت و موضوعیت پیدا می‌‌کند. صلح بین دولت‌ها، گمشده‌ی همیشگی تاریخ بوده و می‌‌باشد. در نتیجه مشکلات و اختلاف نظراتی که بین سیاستمداران و زمامداران کشورهای مختلف بوجود می‌‌آید، این ملت و عامه‌ی مردم هستند که هزینه می‌‌پردازند و متضرر می‌‌شوند. به تبع آن امنیت، صلح، عدالت و رفاه ملت‌ها تحت الشعاع قرار می‌‌گیرد. نهادهای مسئول در سطح بین‌المللی دائما پیگیر اصلاح روابط بین کشورها و ارائه راهکار برای رسیدن به توافق و پایان دادن به اختلاف نظرات و جنگ‌ها هستند. یکی از این اقدامات که در ذیل فعالیت‌های سازمان جهانی یونسکو قرار می‌‌گیرد طرح و ابلاغ مولفه‌های آموزش صلح است که بایستی در تمامی‌ سطوح از سیاست و اقتصاد و روابط بین‌المللی گرفته تا آموزش و جامعه پذیری و روابط بین فردی لحاظ شده و به آنها توجه شود. نظام تعلیم و تربیت رسمی‌ هر کشور وظیفه اصلی آموزش مولفه‌های صلح را بر عهده دارد. لذا برنامه‌ریزان درسی و طراحان آموزشی بایستی این سلسله مفاهیم را در تدوین اهداف، تعیین برنامه‌ها و مواد آموزشی، ارزشیابی از مربی و متربی و در نهایت ارزیابی سیستم در نظر داشته باشند. در این میان کتاب‌های درسی به عنوان مهم‌ترین مواد و ابزار آموزشی نقش محوری دارد بطوری‌که بعضا به عنوان تمام برنامه درسی توسط معلم مورد تاکید است. یونسکو معتقد است کتاب‌های درسی قابلیت انتقال دانش، ایجاد مهارت‌ها و شکل‌دهی به شیوه تعامل فراگیر با جهان را دارد. از این حیث، با توجه به اینکه کتاب‌های درسی مهم‌ترین رسانه‌های آموزشی محسوب می‌شوند و همچنین ارتباط عمیق مجموعه کتاب‌های درسی مطالعات اجتماعی با آموزش صلح بر آن شدیم تا به بررسی کتاب مطالعات اجتماعی پایه نهم متوسطه اول بپردازیم.پژوهش حاضر با هدف تحلیل محتوای کتاب درسی مطالعات اجتماعی نهم در ضمن تطبیق آن با مولفه‌های صلح یونسکو می‌‌باشد. برای انجام این تحقیق از شیوه تحلیل محتوا کتاب مطالعات اجتماعی پایه نهم دوره متوسطه اول چاپ سال تحصیلی 1399-1400 با استفاده از چک لیست محقق ارزیابی مولفه‌های آموزش صلح یونسکو انجام شده است. یافته این پژوهش نیز بر آن است که مولفه‌های صلح یونسکو بیشتر در متن کتاب دیده می‌‌شود و در محتوای تصاویر، واژگان و فعالیت‌های کتاب پردازش مقبولی با مولفه‌های صلح یونسکو ملاحظه نمی‌‌شود.