تحلیل تحولات سازش تجاری بین‌المللی در اسناد فراملی

میانجی‌گری به عنوان یکی از قدیمی‌‌ترین طرق حل و فصل اختلافات، علی رغم مزایای متعدد این روش هم برای طرفین دعوا و هم برای سیستم قضایی کشور، هیچگاه نتوانسته جایگاهی مشابه داوری یا دادرسی بیابد. مهم‌ترین دلیل عدم استقبال اشخاص و فعالان تجاری از میانجی‌گری فقدان حمایت اجرایی از سازش‌نامه به عنوان سند حل اختلاف ناشی از فرایند میانجی‌گری است زیرا سازش‌نامه همانند آرای داوری و قضایی مستقیماً اجرا نمی‌‌شود. در مقاله حاضر سیر تحولات میانجی‌گری در اسناد فراملی وفق مباحث ذیل بررسی می‌‌شود: «مقررات میانجی‌گری آنسیترال 1980»، «قانون نمونه آنسیترال در خصوص سازش‌نامه‌های تجاری بین‌المللی 2002»، دستورالعمل اتحادیه اروپا در خصوص میانجی‌گری 2008»، »قانون نمونه آنسیترال در خصوص سازش ‌نامه‌های تجاری بین‌المللی 2018» و» کنوانسیون سنگاپور در خصوص سازش‌نامه‌های تجاری بین‌المللی 2019». در نهایت این مقاله به این نتیجه نائل آمده است که کنوانسیون سنگاپور از جهت حمایت اجرایی از سازش‌نامه ناشی از فرایند میانجی‌گری، مهم‌ترین سند فراملی تصویب شده در خصوص روش حل اختلاف مزبور است که ‌می‌‌تواند باعث توسعه این روش حل اختلاف گردد. مهم‌ترین راه توسعه سازش، حمایت اجرایی از سازش‌نامه است و با توجه به عدم حمایت اجرایی کافی از سازش‌نامه‌های داخلی و بین‌المللی در حقوق ایران(جز در موارد خاص)، قانون‌گذار ایرانی جهت حمایت اجرایی از سازش‌نامه‌های داخلی باید قانونی را با الهام از قانون نمونه آنسیترال 2018 تنظیم نماید و برای حمایت اجرایی از سازش‌نامه‌های بین‌المللی، هر چه سریعتر، مراحل الحاق به کنوانسیون سنگاپور را تکمیل کند.