هیدروپلتیک خاورمیانه و الزامات راهبردی جمهوری اسلامی ایران با تاکید بر سیاست های آبی ترکیه

آب شیرین به عنوان یک منبع طبیعی مشترک میان تمام ملت‌ها، عنصری حیاتی برای ادامه حیات بشر محسوب می‌گردد، که مرزهای سیاسی، اجتماعی، اقتصادی را به رسمیت نمی‌شناسد. با جهانی شدن اقتصاد و انتقال قدرت ازمفاهیم نظامی به قدرت اقتصادی، ارتباط مستقیمی بین امنیت آبی، امنیت انسانی و امنیت ملی دولت‌ها ایجاد گشته است. کمبود ذاتی منابع آب از یک سو و افزایش چشمگیر جمعیت کره زمین از سوی دیگر و همچنین شیوه استفاده از منابع آب در جهان و مصرف بی‌رویه و مشترک از منابع آب شیرین، سبب شده است که مقوله آب به نحو اجتناب‌ناپذیری به یک مقوله سیاسی امنیتی تبدیل شود و پیوند عمیقی میان مقوله آب، سیاست و امنیت ایجاد گردد.می‌توان اذعان داشت، بحران آب در منطقه خاورمیانه ابعاد سیاسی امنیتی بیشتری دارد منطقه‌ای که از دیر باز دچار درگیری‌ها و جدال‌های گوناگون بر سر منابع انرژی بوده، .این درحالی است که بسیاری از سیاست‌مداران این منطقه همواره مسائل زیست محیطی را در زمره مسائل مربوط به سیاست سفلی می‌دانند، یا حداقل میزان توجه به این مقوله چندان ملموس نبوده، اما به نظر می‌رسدکه در دهه‌های پیش‌رو می‌بایست بر سر منابع آب شیرین جدال کنند. ترکیه از جمله کشورهایی است که از منظر منابع آبی به عنوان یک کشور بالادست محسوب می‌گردد و از موقعیت هیدروپلتیکی ممتازی در منطقه برخوردار می‌باشد .این کشور از سه طرف با دریای سیاه در شمال، دریای مدیترانه در جنوب و دریای اژه از سمت غرب احاطه شده است. رودهای بسیار زیادی در این کشور جریان دارند که پس از گذشتن از خاک همسایگان وارد دریاهای اطراف می‌شوند. بیشترین منابع آب رود خانه‌های مهم دجله و فرات از این کشور سرچشمه می‌گیرد. بنابر آنچه گفته شد، در این پژوهش به دنبال پاسخ دادن به این پرسش هستیم که هیدروپلتیک خاورمیانه، بامحوریت راهبرد آبی ترکیه دربرگیرنده چه پیامدهای سیاسی _ امنیتی برای جمهوری اسلامی ایران خواهد بود؟ پژوهش ما بر این فرضیه استوار است که سیاست‌های ترکیه در بهره‌برداری از منابع آبی مشترک در منطقه از یک سو امنیت زیست محیطی جمهوری اسلامی ایران را با چالش‌های جدی مواجه خواهد نمود و از سوی دیگر این کشور به دلیل موقعیت بالادستی خود این قابلیت را دارد از ارزش‌های جغرافیایی و طبیعی خود در قبال ایران بهره‌برداری سیاسی نماید. روش شناسی حاکم بر متن ماهیتی توصیفی_ تحلیلی دارد و داده مورد نیاز آن نیز به روش کتابخانه‌ای گردآوری شده است.