بررسی ارتباط حجم آب پشت سد کجکی بر پوشش گیاهی منطقه سیستان و دریاچه هامون

چکیده : احداث سدها معمولاً منجر به کاهش آب در پایین دست سد می شود و اکوسیستم های آبی و توسعه اقتصادی مناطق پایین دست سد را با چالش های بعضاً جبران ناپذیری مواجه می کند. این تحقیق به بررسی تاثیر بهره برداری از سد کجکی، که در بالادست رودخانه هیرمند در افغانستان ساخته شده است، بر پوشش گیاهی و سطح آب دریاچه هامون در سیستان می پردازد. بدین منظور سطح و حجم آب مخزن کجکی و دریاچه هامون و پوشش گیاهی سیستان با استفاده از تصاویر سری زمانی ماهواره‌های لندست در بازه زمانی 1985 تا 2020 بر روی پلت فرم google earth engine مورد تجزیه و تحلیل قرار گرفت. نتایج نشان داد که حجم آب مخزن سد با پوشش گیاهی در ماه های اردیبهشت تا خرداد، مرداد و سطح آب دریاچه هامون رابطه معناداری ضعیفی دارد. در دوره 2000-2004 که مصادف با خشکسالی گسترده در جنوب غربی آسیا است. حجم سد کجکی و سطح آب دریاچه و پوشش گیاهی منطقه سیستان کاهش یافته است درحالیکه، روند تغییرات پوشش گیاهی در اطراف سد در حال افزایش است. این نشان دهنده نقش سد کجکی در کنترل سطح آب دریاچه هامون و پوشش گیاهی خارج از فصل بارندگی است. از این رو انتظار می رود مدیران کشور اقدامات موثری را برای جلوگیری از تداوم بحران خشکسالی دریاچه هامون و آسیب های وارده به اقتصاد دشت سیستان انجام دهند.