عدالت و تعالیم اسلامی

خداوند در قرآن کریم به عدل و قسط و ادای امانت و شهادت به قسط هر چند به ضرر شهادت دهنده و نزدیکانشان باشد و به برقراری صلح عادلانه بین طوایف مومنین، و به گفتار صادقانه و افعال عادلانه سفارش کرده و فرمان می دهد. و از ظلم و گرایش به ظالمان و از بغی و فحشاء و منکر نهی کرده و از ستم پذیری و از تصّرف مال یتیم به ناحق، و از کم فروشی و عدم رعایت حقِ پیمانه و وزن برحذر می دارد. از تبعیض بین غنی و فقیر در شهادت به له یا علیه هرکدام پرهیز می دهد. ادای شهادت ها باید برای رضایت خدا باشد نه برای خوشایند غنی و یا ترس از حشمت و موقعیت او و یا برای ترحّم به حال فقیر باشد. رسول خدا (ص) به عنوان معلّم و مبیِّن قرآن، عدل یک لحظه را از عبادت یک ساله برتر می شمارد. و عدل را نیکو ولی عدل حاکمان را نیکوتر شمرده، در قضاوت به عدل سفارش کرده و رعایت عدل درحال رضا و غضب را از منجیات محسوب کرده، و افضل افراد نزد خداوند را پیشوای راستگو در قول و عادل در داوری دانسته است. و سخن حق علیه سلطان ستمگر را برترین جهاد می داند. از ظلم و بغی برحذر داشته و کمک به ظالم را موجب مسلّط کردن ظالم بر کمک دهنده به ظالم اعلام نموده. و مقابله نکردن با ستمگر را دارای عقوبت و کیفری می داند که سریع دامن گیر می شود. ستم حاکمان را موجب نابودی حکومت و دولتشان می داند. و افراد را از نفرین مظلوم برحذر می دارد. حضرت علی (ع) عدل راز زینت امارت و فضیلت سلطان و قوام خَلق و حیات احکام الهی و راس ایمان، و بهترین سیاست، برترین حُکم، موجب چند برابر شدن برکات و فراوانی نعمات و دارای ثواب بیشمار می داند. و از سوی دیگر زورگویی و ستمگری را موجب جلای مردم از وطن و فراخواندن آنان به جنگ، وجور حُکّام را موجب کاهش نزول باران رحمت و نابودی مُلک و دولت می داند. و طلب عزّت بواسطه ستمگری را موجب ذلّت ستمگر، و ستمگر را آفت عدل می شمارد.