روش شناسی ارتقاء عدالت جنسیتی در تفسیر آیات قرآن

عدالت جنسیتی به عنوان یکی از زیرمجموعه های عدالت اجتماعی محسوب می شود. در دهه های اخیر، ظهور خوانش های زنانه نگر از آیات قرآن، یکی از رویکردهای نوین در عرصه مطالعات قرآنی به شمار می آیند که به طور خاص بر بحث عدالت جنسیتی در کتب تفسیری متمرکز هستند. این اندیشوران، ضمن تخطئه مردمحوری در کتب تفسیری متقدم، در جستجوی مسیرهای جایگزینی برای بی عدالتی های تاریخی علیه زنان هستند. این تلاش‌های علمی بر ضرورت تحقق عدالت اجتماعی به‌عنوان یک اصل بنیادین قرآنی تمرکز کرده و بر این باورند که متن قرآن دیدگاهی عدالت‌طلبانه را در موضوع زنان ارائه داده است، لکن نوعی زن ستیزی قرون‌وسطایی در در قرون بعدی به کتب تفسیری افزوده‌شده است. در پژوهش حاضر با استفاده از روش توصیفی تحلیلی، مهمترین راهبردهایی که توسط این اندیشوران برای ارتقاء عدالت جنسیتی در تفسیر آیات مربوط به زنان، مورد استفاده قرار گرفته ارائه می شود. یافته ها حاکی از آن است که بافتمندی تاریخی، نظریه دو حرکتی، هرمنوتیک قرآنی و نظریه وحی از کاربردی ترین راهبردها می باشد. از منظر نگارنده ضروری است که این جریان فکری از منظر مبانی و قواعد تفسیری، مطالعه و بازنگری انتقادی شود تا نقاط ضعف و قوت، درستی و نادرستی نظریات و دستاوردهای تفسیری آن و سازگاری و ناسازگاری این رویکردها با متن قرآن در پرتو مبانی، اصول، قواعد و معیارهای مورد اتفاق جامعه علمی تفسیر و علوم قرآن مشخص شود.