نفس و قوای آن؛ اعتدال و کمال از نگاه ابن سینا

مهمترین امری که بشر به آن نیاز دارد این است که بداند از رفتار و کردار و گفتار ناشایست دوری گزیند. دوری از زشتی ها و ناملایمات اخلاقی، بیگمان میتواند جهان را دگرگون کند، روابط میان آدمیان را سالم و محیط زیست را از دستخوش متجاوزان در امان میدارد و نیز حقوق حیوانات هم پایمال نمیشود. قرآن کریم، کتابی است که تنهاکارکرد خویش را گسترش اخلاق می داند. به همین دلیل مهم است که در آیه های فراوانی، آدمیان را به تقوی و دوری از زشتی ها فرا میخواند.امیرمومنان علیه السلام، خیرالامور را در رعایت و نگهداشتن نفس خود بر مدار عدالت میداند. پرسش اصلی جستار حاضر این است: چگونه از دریچه شناخت نفس و قوای آن، می توان به کمال دست یافت؟ دستاوردهای این پژوهش عبارت اند از: یکم. حکمای زیادی در اعتدال نفس برای رهیابی به کمال و سعادت نوشته هایی دارند از جمله آنها ابن سینا است که رستگاری و رهیابی نفس به کمال را در این میداند که نفس باید خود را بر مسیر عدالت نگاه دارد و مقهور بدن نشود؛ دوم. رستگاری آدمی در این است که انسان نفس خویش را چنان نگهدارد که اسیر خواستههای بدن نگردد تا بتواند تعقل خیر نفس کند؛ سوم. با پیدایش هیات استیلائیه نفس دیگر مقهور بدن نمیشود و محصول این چیرگی، اعتدال و کمال در رفتار و منش است.