برجسته سازی اخلاق عدالت محور در تعالیم اسلامی

اصول اخلاقی پنجگانه: عدالت و انصاف justice & fairness، رهایی و آزادی liberation & freedom، واقعیت و حقیقت reality & truth، محبت و عشق kindness & love، حرمت و حیثیت respect & prestige، ارکانی هستند که می­توان سقف سعادت جوامع و شخصیت انسان را بر پایه آنها استوار کرد و در صورت نبود هرکدام از این ارکان، کاخ حیات روانی انسان به ویرانه زیست نباتی دگرگون خواهد شد.عدالت و انصاف به­عنوان یکی از اصول اخلاقی، می­تواند حتی نخستین اصل اخلاقی نیز مدنظر قرار گیرد. وجه برتری این اصل نسبت به دیگر اصول، برخورداری از جنبه اجتماعی است که عدالت را نسبت به اصول اخلاقی دیگر ممتاز می­سازد.ازاینرو عدالت اجتماعی، به­عنوان یکی از مناقشه‌برانگیز‌ترین مباحث اجتماعی، همواره مورد توجه بوده است؛ چراکه بقای هر جامعه و تداوم آن، به اجرای عدالت بستگی دارد. اجرای عدالت در عرصه اجتماع موجب حفظ و توازن جامعه و حفظ اتحاد و یک­پارچگی و وفاق اعضای جامعه با یکدیگر می‌شود. درواقع عدالت اجتماعی، به چگونگی توزیع پاداش‌ها در میان اقشار مختلف اجتماعی می‌پردازد.مفهوم عدالت‌، کلیدی‌ترین و باارزش‌ترین مفهوم در نظام فکری، و مبنایی‌ترین اصل در سلوک سیاسی‌ اجتماعی تعالیم اسلامی است. طبق این دیدگاه، عدالت امری اجتماعی است و در تمامی ارکان جامعه با مفاهیم حق‌، نیاز‌، شایستگی‌، مساوات و برابری گره خورده است. چنین نگاهی به مفهوم عدالت، نه نگاه محافظه‌کارانه و انطباق با وضع موجود بوده و نه نگاه صرف مساوات‌گرایانه است. انطباق پاداش‌های اجتماعی و مادی برحسب تلاش فردی‌، ارج نهادن حاکم عادل به شایستگی‌های افراد، و رفع حداقل نیاز همه افراد جامعه‌ در عین پذیرش خلقت برابر انسان‌ها‌، وجه امتیاز فضای فکری عدالت اسلامی از دیدگاه مساوات‌گرایی (برابری‌گرایی) مرسوم در ادبیات سیاسی رایج در غرب است.