بررسی فرصت­ها و تهدیدهای تربیتی فضای مجازی در زمینه آموزش الکترونیکی با رویکرد اسلامی در شرایط کرونا

هدف این پژوهش، بررسی فرصت­ها و تهدیدهای تربیتی فضای مجازی در زمینه آموزش الکترونیکی با رویکرد اسلامی در شرایط کرونا است که به شیوۀ کیفی توصیفی با بهره گیری از مقالات مرتبط با موضوع انجام شده است. روش پژوهش مروری و کتابخانه­ای است. یافته­های پژوهش نشان می­دهد که آموزش مجازی فرصت­هایی از جمله، دسترسی آسان تمام فراگیران به فایل­های آموزشی بدون محدودیت زمانی و مکانی، فراهم شدن فرصت یادگیری برای افرادی که امکان حضور در کلاس فیزیکی را ندارند، کاهش آلودگی هوا و ترافیک به دلیل حذف ترددها، امکان چندین بار مرور محتوای آموزشی متناسب با سرعت یادگیری و... دارد. آموزش مجازی مانند تمام روش­ها علاوه بر مزایا، آسیب­هایی نیز دارد. از جمله کاهش اثربخشی به دلیل قطع و وصل شدن صدا و تصویر، عدم انتقال عوامل عاطفی و احساسات متقابل، ضعیف بودن یادگیری مهارت­ها، کاهش تاثیر شخصیت استاد و مهارت­های ارتباطی او بر فراگیر، دشوارتر بودن کنترل استاد بر فراگیران، دشوارتر بودن تولید محتوا برای استادان، عدم دسترسی همۀ افراد به تجهیزات رایانه­ای به دلیل هزینه­های گزاف، اعتیاد به اینترنت، بروز آسیب­های جسمی (ضعف بینایی، آسیب­های اسکلتی، چاقی و ...)، بروز آسیب­های روانی (پرخاشگری، کاهش اعتماد به نفس و خودکارآمدی و ...). هرچند که آموزش مجازی در ایجاد فضای گستردۀ اطلاعاتی موفق عمل کرده است اما در رشد و تحول فردی و پرورش ارزش­های انسانی مانند ارتقاء روابط میان فردی و حس مسئولیت پذیری چندان موفق نبوده است. بسته به میزان سرمایه گذاری جوامع و بسترسازی فرهنگی می­توان بر میزان فرصت­ها افزود و از میزان تهدیدها کاست.