بررسی گستره قضا و قدر با تاکید بر حکمت 16 نهج البلاغه

مساله قضاء و قدر یکی از پیچیده ترین وعمیق ترین مسائل فلسفی و کلامی است. خداباوران مساله سرنوشت را درارتباط با علم واراده الهی تفسیر می کنند اما ملحدان آن را در چارچوب حتمیت های برخاسته از علل و اسباب مادی تحلیل می نمایند. مقاله حاضر با روش توصیفی و تحلیلی به تبیین مساله قضاء و قدر در سخنان گهربار امیر المومنین حضرت امام علی(ع) همت می گمارد. نتیجه پژوهش نشان می دهد ؛ اختیار آدمی با قضاء و قدر الهی و نیز با عدالت الهی در تعارض نیست بلکه قضاء و قدر موید اختیار آدمی و سازگار با عدالت الهی است. همان گونه که در تعالیم عرفانی بیان شده، فهم درست قضا و قدر با درک درست مراتب وجودی در ارتباط است. ادارک و تفسیر انسان کامل از قضا و قدر با انسان های دیگر که در مرتبه ی وجودی پایین تر قرار دارند متفاوت است. انسان کامل درک صحیحی از قضاءو قدر داشته واز سِرّ امور آگاه است، در نتیجه همیشه راضی به قضاء و قدر الهی است.