عدالت و سبک مدیریتی در اسلام

مدیریت به عنوان یک پدیده و ضرورت از ابتدای تاریخ بشر همواره در زندگی بشر وجود داشته است و با پیچیده شدن جوامع بشری، مکتب های مختلف مدیریتی نمایان گشت ، مدیریت اسلامی به عنوان یکی از سبک های مدیریتی تفاوت های فاحشی با دیگرسبک های مدیریتی دارد تفاوت در پیش فرضها ، مفاهیم ، اهداف ، ماهیت ، اصول ، ویژگیهای مدیر و شیوه های اجرا و بلاخره بر خورداری مدیر اسلامی از صفت عدالت می باشد. قران هدف بعث انبیا را برپایی عدالت و قسط میداند و بسیاری از آیات قران به صورت مستقیم به عدالت در اقسام متعدد آن اشاره دارد ، بیش از 16 آیه قران عدالت اجتماعی را مد نظر قرار داده است و احکام اسلامی و شریعت نبوی هم به غایت بر پایی عدالت در تمام اقسام آن تشریع یافته است ولی نکته ایی که نباید مغفول واقع شود اجرای قوانین عدالت بخش توسط افرادی که خود دارای ملکه عدالت شده باشند محقق خواهد شد وگرنه کسی که متصف به صفت عدالت نباشد چگونه می تواند ارمغان آور عدالت باشد لذا شرع مقدس مهمترین صفت یک مدیر اسلامی که بر مسند اجرای احکام دینی قرار می گیرد را برخورداری از صفت عدالت می داند (ذوا عدل منکم) که مرحله عالی عدالت یعنی عصمت که از ویژگی پیامبران و امامان به عنوان بالاترین جایگاه مدیریت اجرای قوانین عدالت بخش قرار دارند و در مراحل بعدی مدیریت مانند ولایت فقیه و ...عدالت شرط شده است . منتهی عدالت مدنظر نه به معنای عدالت اخلاقی صرف که عدالت را ملکه ایی در نفس می داند که فرد اصلا دچار اشتباه نشود و نه عدالت فقهی صرف که صرف حفظ ظاهر را کفایت دراتصاف به عدالت می داند بلکه عدالت امری تشکیکی بوده که از بالاترین سطح (عصمت) تا پایین ترین سطح(تقوا) را شامل می شود و تمام سطوح مدیرتی در اسلام به تناسب مسولیتی که در اجرای قوانین دارند باید از سطحی از عدالت برخوردار باشند که الته این سطوح مدیرتی گاه به نام مورد اشاره قرار گرفتند مانند امام ، ولی فقیه،مرجع تقلید،قاضی،شهودان ،امام جماعت ولی اختصاص به این مناصب نداشته بلکه همه موقعیت های مدیریتی در نظام اسلامی را شامل می شود.