بررسی اشتراکات و رابطه دو علم فقه و تربیت

در گستره علوم انسانی و اسلامی، علم تربیت که از آن به علم دگرسازی و شکوفاسازی استعدادهای انسانی تا کمال مطلوب یاد می شود، وجود دارد. علم فقه یک گستره معرفتى اسلامى است که بخش عملى شریعت را تشکیل مى دهد و علم تربیت نیز مجموعه اى از آموزه ها و فعالیت هاى عینى است. این تحقیق با روش توصیفی و ابزار کتابخانه‌ای در پی پاسخ به این سوال است که این دو علم چه وجوه مشترکی با یکدیگر دارند و نیز از آنجا که وجود وجوه مشترک بین دو علم، زمینه‌ای برای ایجاد هماهنگی و البته همانندی و تعامل است، این تحقیق به دنبال بررسی چگونگی این تعامل می باشد. تاثیر فقه در اصول تربیتی با در نظر داشتن سه اصل؛ رعایت ظرفیت متربی، اصل تخفیف و آسان گیری و اصل مثبت نگری قابل بررسی است. همچنین تعامل فقه با علم تربیت در قالب تاثیر بر ارکان تربیت یعنی؛ مربی و متربی و با ارائه فعالیتها و آموزه های فقهی در دو حوزه نظام تعلیم و تربیت رسمی و در غیر نظام تعلیم و تربیت رسمی وجود دارد. و دایره ارکان در فقه به جهت اهمیت امر تربیت، وسیعتر از علم تربیت است و در کنار پدر، مادر و معلم و جدپدری شامل قیّم، وصی، حاکم شرع و ولی فقیه نیز می باشد. از دیدگاه علم فقه تقسیم بندی مراحل زندگی انسان دارای نظام دقیقی است، مراحل زندگی انسان از دیدگاه تربیت اسلامی در قرآن، شامل پنج مرحله است که در فقه اسلامی به سه دوره سیادت، اطاعت و وزارت تقسیم می شود که هر کدام، الزامات و دستورات خاص خود را دارد.