سیمای اهل بیت (ع) به منزله تراز انسان نمونه در نهج‌البلاغه

روش الگویی یکی از مهم‌ترین و گسترده‌ترین روش‌های تربیتی است. قرآن کریم، پیامبرخاتم (ص) و حضرت ابراهیم (ع) و مومنان را به عنوان الگو معرفی نموده است. بخش قابل توجهی از معارف نهج‌البلاغه اختصاص به معرفی اهل بیت به منزله تراز انسان نمونه داشته است. دراین راستا هدف پژوهش حاضر معرفی و سیمای اهل بیت به مثابه تراز انسان نمونه از زبان امام علی (ع) در نهج‌البلاغه خواهد بود. نوع پژوهش «استفاده از منابع موجود» و روش گردآوری اطلاعات «روش تحلیل محتوا» در نظر گرفته شده است. پس از بررسی و مطالعه دقیق هفت منبع و فهارس موضوعی نهج‌البلاغه در مجموع تعداد 32 مورد (61 فراز) شناسایی و نهایی شدند. پژوهش حاضر به معرفی و بررسی تمامی آن‌ها پرداخته و به ترتیب ساختار نهج‌البلاغه فیش‌برداری و هم‌چنین تجزیه و تحلیل خواهند شد. یافته‌های پژوهش در پنج بخش اصلی به ترتیب سنخ‌شناسی شده‌اند: مشخصات و ویژگی‌های اهل بیت (108 ویژگی)، اهمیت اهل بیت (24 ضرورت)، کارکرد اهل بیت(15 نتیجه)، وظیفه ما نسبت به اهل بیت (17 وظیفه) و وظایف اهل بیت نسبت به پیروان (12 مورد). اندیشه‌ورزی امام علی (ع) نسبت به اهل بیت به منزله مصداق کامل اسوه حسنه و تراز انسان نمونه برگرفته از آموزه های قرآن کریم، رویکردی روشن‌گرانه، آینده‌پژوهی و تحلیل گر، بیانگر آن بوده که تاسی به اسوه‌های حسنه، نقش مهمی در رشد و تعالی انسان‌ها ایفا می‌کند. هر مسلمانى وظیفه دارد پس از معرفت خداى متعال و پیامبرش، وصى پیامبر(ص) و امام خویش را بشناسد. شناسایی و شناساندن عترت (ع) در نهج‌البلاغه از جایگاه حائز اهمیتی برخوردار است که از سویی چهره واقعی عترت (ع) را نشان می‌دهد و از سوی دیگر حقانیت آن‌ها را بیان می‌کند.