بررسی و تحلیل سلامت معنوی از دیدگاه نهج‌البلاغه

سلامت معنوی قادر است فرد را در برابر بسیاری از بیماری‌ها و مشکلات روانی مصون نگه داشته و امنیت و آرامش روحی و روانی را به وی اعطا کرده و در نهایت جامعه را سالم نگه دارد. سلامت معنوی ناشی از اعتقادات و ارتباط انسان با خالق خود است؛ لذا می‌توان گفت مفهوم سلامت معنوی همانا شناخت خالق، دوست داشتن او و تلاش برای دست یافتن به مقام قرب اوست. هدف مقالۀ حاضر بررسی و تحلیل سلامت معنوی از دیدگاه نهج‌البلاغه است. امیرالمومنین (ع) تمدنی متعالی پایه‌ریزی کرد که هدف آن نجات انسان در تمامی عرصه‌های مادی و معنوی بود. تمدن علوی که در حقیقت استمرار تمدن نبوی است، جلوه‌ای کامل از تمدن عظیم قرآنی می‌باشد و تا کنون بدیل و جایگزینی نداشته است؛ چرا که پدیده‌ای الهی بوده و با مهندسی نظام هستی هماهنگ است و امیرالمومنین علی (ع) آن را در یک فرآیند، نظام‌سازی و دولت‌سازی، عملیاتی نموده است. از آن‌جا که نظام‌سازی همه‌جانبه امیرالمومنین (ع) بر محوریت کتاب خدا و سنت پیامبر (ص) است، بنیادی معنوی دارد و نظام‌سازی اجتماعی ایشان نیز از این قاعده مستثنی نیست. این پژوهش با روش توصیفی-تحلیلی و از دریچه نهج‌البلاغه به بررسی سلامت معنوی و آسیب‌های توسعه معنویت در جوامع اسلامی از دیدگاه نهج‌البلاغه پرداخته و حاصل آن مولفه‌های: ترک معنویت و عبودیت، جدایی از پیشوای معنوی (انسان کامل)، مادی شدن نگرش دینی، انقطاع معنویت، دین در خدمت بشر، معنویت منهای عقلانیت، تجمل گرایی و در نهایت فقر مادی و معنوی است.